Strona główna

Unikalne znalezisko z czasów II Wojny Światowej pod Żarowem

Pomimo że w tym roku mija 75 lat od wybuchu II Wojny Światowej, to relikty tego konfliktu zbrojnego, nadal odnajdywane są podczas prac polowych, badań archeologicznych i innych prac ziemnych. W dużej mierze pozostałości te stanowią szczególnie niebezpieczne niewybuchy (pociski artyleryjskie, bomby lotnicze, miny lądowe i morskie), o których co jakiś czas informują środki masowego przekazu. Często pośród rozmaitego żelastwa odnajdywane są egzemplarze broni palnej w różnym stanie zachowania. Tak też było w przypadku destruktu karabinu odnalezionego na rolniczym polu w pobliżu Żarowa. Znalezisko dostarczył do Żarowskiej Izby Historycznej anonimowy mieszkaniec (rolnik), który ów karabin odnalazł w trakcie prac polowych. Karabin pozostający w nie najlepszej kondycji nie jest bynajmniej znaleziskiem powszechnym – mianowicie jest to duński pięciostrzałowy karabin powtarzalny 8 mm Gevær M. 1889 (Krag-Jørgensen) !!! Dzisiaj zgodnie z przepisami prawnymi udaliśmy się ze znaleziskiem na Komisariat Policji w Żarowie. Tutaj również pan Komendant Janusz Kozendra nie krył zainteresowania i zdziwienia duńskim znaleziskiem spod Żarowa. Jak sam stwierdził karabin jest w stanie pozwalającym jedynie na jego konserwacje i ekspozycje, tak więc po wykonaniu dokumentacji fotograficznej dla Wydziału Postępowań Administracyjnych eksponat powróci do Żarowskiej Izby Historycznej, zostanie zakonserwowany i udostępniony na wystawie. O historii karabinu, jego pochodzeniu i w jaki sposób znalazł się pod Żarowem, przeczytacie poniżej.

Czytaj więcej: Unikalne znalezisko z czasów II Wojny Światowej pod Żarowem

Podwodna Tajemnica V

Ekspedycja poszukiwawcza "Podwodna Tajemnica V" była kolejną próbą namierzenia i zbadania wraku niemieckiego opancerzonego transportera piechoty Sdkfz 250/251, jaki zalegać ma na dnie kamieniołomu koło Siedlimowic. Również i tym razem stary kamieniołom nie rozpieszczał nas warunkami panującymi pod wodą. Sonar wskazywał miejscami podwójne dno, w postaci grubej 2 – 2,5 m warstwy liści i gałęzi, a widoczność ponownie równa była niemal zeru. Nie mniej jednak z głębin kilkunastometrowego starego wyrobiska nurkowie z Centralnego Ośrodka Nurkowego "Sea Lion" z Wałbrzycha przynieśli bardzo interesujący przedmiot w postaci mocno skorodowanego naboju z pociskiem kaliber 13x64 mm. Przedmiot przeleżał pod wodą blisko 70 lat, nic więc dziwnego, że znajduje się w tak fatalnym stanie. Korozja całkowicie pozbawiła nabój cech bojowych (łuska bez części dennej i spłonki oraz całej zawartości prochowej, odłączony pocisk który wypadł z łuski po wydobyciu naboju na powierzchnię). Amunicją kaliber 13x64 mm strzelał niemiecki lotniczy karabin maszynowy MG 131, montowany m.in. na samolotach myśliwskich Mesersschmitt Bf 109 lub Focke Wulf Fw 190. Skąd "niewystrzelona" typowo lotnicza amunicja na dnie zalanego kamieniołomu ? Jest to kolejna zagadka tego intrygującego, tajemniczego miejsca. O znalezisku i jego parametrach przeczytacie poniżej.

Czytaj więcej: Podwodna Tajemnica V

II Dolnośląski Festiwal Tajemnic zakończony

II Dolnośląski Festiwal Tajemnic przeszedł już do historii. Prelekcja pt."Tajemnice Historii Ziemi Żarowskiej" odbyła się przy pełnej sali widzów, którzy przybyli nawet z tak odległych miejscowości jak Łódź czy Gdańsk, co świadczy o zainteresowaniu jakim cieszy się Żarowska Izba Historyczna. Opowieść o tajemnicach okolic Żarowa możliwa była dzięki Joasi Lamparskiej, której składamy Serdecznie Podziękowania za wyróżnienie i zaproszenie na tegoroczny Festiwal, który jest jedyną i największą tego typu imprezą w kraju. Trzy dni na Zamku Książ to czas, który obfitował w mnóstwo wydarzeń takich jak wystawy, interesujące prelekcje o skarbach ich poszukiwaniach oraz porywające pełne efektownych eksplozji rekonstrukcje bitew z czasu I Wojny Światowej. Każdy kto zdecydował się przybyć w ubiegły weekend na Zamek Książ mógł dosłownie przenieść się w czasie, spotykając na zamkowym dziedzińcu m.in. francuskich grenadierów lub brytyjskich strzelców w umundurowaniu z okresu wojen napoleońskich. Tuż nieopodal rozciągały się pierwszowojenne zasieki i fortyfikacje żołnierzy pruskich, austrowęgierskich, amerykańskich i rosyjskich, w których wcielili się członkowie grup rekonstrukcyjnych z całej Polski. Nie brakowało armat, moździerzy, wymyślnych stanowisk w postaci np. szpitalu polowego oraz wykonanej w skali 1:1 repliki samolotu myśliwskiego Fokker Dr.I jakim latał słynny Manfred von Richthofen zwany Czerwonym Baronem. Żarowska Izba Historyczna składa podziękowania dla: wszystkich osób które przybyły i z wielkim zainteresowaniem słuchały o tajemnicach Ziemi Żarowskiej, organizatorów Festiwalu za kawał świetnej roboty, telewizji internetowej Tagen TV, pracownikom Hotelu "Zamek Książ oraz panu Michałowi Kozakowi i Agencji Reklamowej Geospace za koszulki z nadrukiem Izby. Dziękujemy i zapraszamy za rok do Książa na III Dolnośląski Festiwal Tajemnic.

Czytaj więcej: II Dolnośląski Festiwal Tajemnic zakończony

II Dolnośląski Festiwal Tajemnic

II Dolnośląski Festiwal Tajemnic na Zamku Książ 15-17.08.2014 r. Serdecznie zapraszamy na największe w Polsce spotkanie miłośników historii i tropicieli tajemnic historii. Przez trzy dni będziemy rozmawiać o największych zagadkach przeszłości, tajemnicach egipskich grobowców i mumiach, skarbach ukrytych na Dolnym Śląsku, szabli – tradycyjnej broni rycerzy zarówno Rzeczypospolitej, jaki i Kraju Kwitnącej Wiśni oraz zadziwiających sekretach polsko – japońskiej historii. Kilkudziesięciu znakomitych wykładowców opowie o największych tajemnicach z dziejów Dolnego Śląska, wyjawi strzeżone przez wiele dziesięcioleci sekrety dolnośląskich pałaców i zamków oraz przeprowadzi poprzez mroki historii. 16 sierpnia 2014 r. (sobota) o godzinie 10:30 w bloku tematycznym "Złoto dla zuchwałych" w sali B odbędzie się wykład zatytułowany "Tajemnice Historii Ziemi Żarowskiej". Zgromadzeni usłyszą o największych zagadkach i tajemnicach, wśród których swoje miejsce znajdą:

Czytaj więcej: II Dolnośląski Festiwal Tajemnic

Kolejna rowerowa wyprawa klubu "Old Spokes"

W pierwszym tygodniu sierpnia, klub cyklistów "Old Spokes" przy GCKiS udał się nw rowerową wyprawę trasą Żarów - Mrowiny - Tarnawa - Marcinowiczki - Pyszczyn - Zastruże - Łażany - Żarów. Również i tym razem żarowskim cyklistom dopisała piękna słoneczna pogoda. Po starcie, trasa wyprawy wiodła ulicami Piastowską, Armii Krajowej, Wyspiańskiego, Słowiańską oraz Mickiewicza. Klubowicze minęli staw miejski w Żarowie oraz zalew “Andrzej”, aby dotrzeć do Mrowin. Pierwszym przystankiem była brama wjazdowa na teren dawnego pałacu von Kulmizów. Brama ta posiada formę łuku triumfalnego, utrzymanego w stylu neorenesowym. Znajdujący się w niej przejazd i przejście ma formę pełnołukowych arkad, natomiast zwieńczenie wykonano w postaci pełnego belkowania. Nadmienić należy, że pałac mrowiński był własnością rodziny von Kulmiz od 1870, aż do 1945 roku.

Czytaj więcej: Kolejna rowerowa wyprawa klubu "Old Spokes"

Wakacje z Rowerem 2014 na półmetku

30 lipca 2014 r. żarowski klub Cyklistów "Old Spokes" przy GCKiS odbył kolejną wyprawę rowerową z cyklu "Wakacje z rowerem 2014". W poszukiwaniu historii oraz zabytków architektury, niestrudzeni rowerzyści wybrali się w trasę Żarów – Mrowiny – Siedlimowice – Wostówka – Kalno – Żarów. Trasę wycieczki otwierała miejscowość Mrowiny, gdzie rowerzyści obejrzeli dawny pałac von Kulmizów oraz pozostałość po dawnym kościele ewangelickim. Świątynia powstała w 1743 roku z inicjatywy Samuela Alfreda von Winterfeld, który dosłużył się w pruskiej kawalerii stopnia podpułkownika. Budynek został zbudowany z cegły i kamienia łamanego w stylu surowego baroku. W 1744 r. dobudowano do niego 25 m wieżę zwieńczoną hełmem i z zegarem. W październiku 1746 r. zawieszono na niej 3 dzwony. W tych elementach (wieża i dzwony) mrowiński Bethaus różnił się od innych okolicznych świątyń ewangelickich, które zgodnie z zarządzeniem władz pruskich do końca lat 50-tych XVIII w. nie miały wież i dzwonów.

Czytaj więcej: Wakacje z Rowerem 2014 na półmetku

70.Rocznica Wybuchu Powstania Warszawskiego

Fabryka Maszyn C.Kulmiz G.m.b.H. w Żarowie

Huta "Maria" (nazwa od imienia żony Carla von Kulmiza) początkowo produkowała wyroby kowalskie dla potrzeb rolnictwa, przemysłu i kopalń. Jako surowiec wykorzystywano złom żeliwny. Do produkcji używano młotów napędzanych przez maszyny parowe. Wyroby kowalskie stanowiły znikomą część produkcji jeszcze w początkach XX wieku. Pod koniec lat 60-tych XIX wieku przeprowadzono generalną modernizację, która przekształciła hutę w nowoczesną fabrykę maszyn Maschinenfabrik von C.Kulmiz G.m.b.H. Jako datę jej założenia podawano w oficjalnych dokumentach rok 1850. Produkowano w niej maszyny i kotły parowe, maszyny rolnicze, urządzenia dla fabryk chemicznych i spożywczych. W 1926 roku zamknięto przestarzały i zdekapitalizowany zakład. Większość budynków rozebrano – w 1939 roku na części dawnego terenu fabrycznego uprawiano len. Przetrwały niektóre zabudowania, w których otworzono zakład naprawczy maszyn "Kulmiz". W latach 60-tych XX wieku na dawnym terenie fabrycznym wybudowano szkołę. Tyle o Fabryce Maszyn von C. Kulmiz G,m.b.H wiadomo było do chwili obecnej. Dziś poszerzamy niniejszą wiedzę o tłumaczenie obszernego opisu żarowskiej Fabryki Maszyn, jaki zawarty został w publikacji z 1911 roku pt. Przemysł i Zakłady na Środkowym i Dolnym Śląsku: Księga jubileuszowa z 52. Dorocznego Spotkania Stowarzyszenia Niemieckich Przemysłowców we Wrocławiu w dniach 10-14 czerwca 1911 roku.

Czytaj więcej: Fabryka Maszyn C.Kulmiz G.m.b.H. w Żarowie

28.07.1914 - 28.07.2014 - sto lat temu

Dokładnie sto lat temu 28 lipca 1914 r. Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Serbii, co było konsekwencją dokonanego miesiąc wcześniej w Sarajewie zamachu na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda. Wojna z lat 1914-1918 szybko przerodziła się światowy konflikt, który pochłonął życie prawie 10 mln żołnierzy. Toczyła się w Europie, Azji i Afryce, diametralnie zmieniając oblicze ówczesnego świata. Wojna ta przyniosła kres epoki królów. Skończyło się wielowiekowe panowanie Hohenzollernów, Habsburgów, Romanowów, dynastii osmańskiej. Niemcy, Turcja, Austria i Rosji stały się republikami, w końcu po 123 latach niewoli odrodziła się Polska. W latach Wielkiej Wojny do armii niemieckiej zmobilizowano 11 milionów ludzi, z których - w wyniku działań wojennych zginęło co najmniej 1,8 mln, 1,1 mln zaś zaginęło bądź trafiło do niewoli. W każdej, nawet małej, miejscowości byli tacy mieszkańcy, którzy wyruszyli na wojnę i już z niej nie wrócili. Kilka lat po zakończeniu wojny każda więc niemal miejscowość i mała osada upamiętniała ten czas, wystawiając pomniki poświęcone poległym na frontach współmieszkańcom.

Czytaj więcej: 28.07.1914 - 28.07.2014 - sto lat temu

Rowerzyści "Old Spokes" na wakacyjnym szlaku

Kolejna rowerowa wyprawa klubu "Old Spokes" wiodła trasą Żarów – Piotrowice Świdnickie – Pastuchów – Skarżyce – Morawa – Przyłęgów – Łażany – Żarów. Pierwszym przystankiem na trasie żarowskich cyklistów był XVI wieczny zamek w Potrowicach Świdnickich. Stąd wycieczka skierowała się następnie do Pastuchowa, aby zatrzymać się przy XIII-wiecznym kościele pw. św. Barbary, gdzie znajdują się kamienne krzyże pojednania. W Pastuchowie rowerzyści odwiedzili również miejsce, w którym wznosił się niegdyś kościół ewangelicki. Po świątyni nie zachowało się niestety nic prócz bramy prowadzącej na dawny obszar przykościelny. Z Pastuchowa cykliści ruszyli dalej przez Skarżyce do Morawy, gdzie odwiedzili XIX wieczny pałac von Wietersheimów. Po zwiedzeniu pałacu i dłuższym wypoczynku klubowicze wyruszyli do Przyłęgowa, gdzie zatrzymali się przy kamiennym krzyżu ustawionym w miejscu dawnego pomnika z I Wojny Światowej oraz pochodzącym z 1 połowy XIX w. domu mieszkalny wkomponowanym w ciąg zabudowy folwarcznej. Interesującą budowlą w Przyłęgowie jest również murowany z czerwonej cegły budynek dawnej szkoły podstawowej. Jego wzniesienie datowane jest na rok 1895. Fundatorką obiektu była słynąca wówczas z działalności charytatywnej Marie von Kramsta z Morawy.

Czytaj więcej: Rowerzyści "Old Spokes" na wakacyjnym szlaku