Strona główna
Dokumentacja żarowskiej "Silesii" z lat 1904-1950 w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej
Zbiór dokumentów Verein Chemischer Fabrik Saarau i późniejszych Zjednoczonych Fabryk Chemicznych "Silesia" z lat 1904-1950, trafił do zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej. Wśród dokumentów znajdują się m.in. rachunek z 1909 roku, kalendarzowe kartki z datami 12 listopada 1927 roku, 30 maja 1933 r., 29 czerwca 1933 roku, odręczne notatki i fragmenty dokumentów sprzed 1945 r., niewypełniony przekaz pocztowy na nazwisko dr Alexandra Schweitzera ze Stuttgartu (1942 r.), dokumentacja dotycząca przejęcia przez Zjednoczone Zakłady Chemiczne "Silesia" budynków przy ówczesnym pl. Stalina w Świdnicy (pisma z lat 1948-1949), wykaz przedsiębiorstw i zakładów nadzorowanych przez Centralny Zarząd Przemysłu Chemicznego, zarządzenie w sprawie struktury organizacyjnej przemysłu chemicznego z dnia 9.III.1948 roku podpisane przez ówczesnego dyrektora generalnego prof. dr A.Zmaczyńskiego, zarządzenie reorganizacji wytwórni siarczanu glinu w Złotnikach z dnia 1 lipca 1948 roku, zamówienie na sprzęt telefoniczny skierowane do Biura Sprzedaży Sprzętu Teletechnicznego w Warszawie z dnia 12 czerwca 1948 roku, zamówienie skierowane do zakładu malarskiego Stanisław Gonek w Żarowie z dnia 3 stycznia 1949 roku, karty podatkowe pracowników żarowskiej "Sielsii" z lat 40-tych, kalendarzowa kartka z 4 marca 1950 roku oraz inne. Zbiór dokumentów przekazał do Żarowskiej Izby Historycznej mieszkaniec Żarowa. Składamy Serdeczne Podziękowania.
VIII Żarowska Prelekcja Historyczna - 27.02.2018 r.
Góra Pyszczyńska (niem. Pitschenberg), zwana również w okresie powojennym Buczyńską Górą, to najwyższe w gminie Żarów wzniesienie o wysokości 275,6 m n.p.m., które położone jest w północno-zachodniej części gminy Żarów, pomiędzy miejscowościami Pyszczyn (Pitschen), Marcinowiczki (Klein Merzdorf), Imbramowice (Ingramsdorf) i Buków (Bockau). Jest częścią tzw. Wzgórz Imbramowickich. Geologicznie obszar ten stanowi część tzw. kaledonidów kaczawskich, zbudowanych z łupków łyszczykowych, gnejsów, zieleńców, amfibolitów i fyllitów. Góra Pyszczyńska to wielka ostoja przyrody. Obszar porośnięty lasem zawsze obfitował w zwierzynę, a właściciele majętności pyszczyńskich regularnie organizowali polowania jeszcze w początkach XX wieku. Również i dzisiaj żyje tutaj wiele gatunków zwierząt tj. jeleń, sarna, dzik, lis, borsuk, zając, kuna leśna oraz liczne ptactwo (niektóre przelotem) – bażanty, kuropatwy, szczygły, śpiewaki, grubodzioby, pokrzywnice, jery, zięby, kowaliki, sikory, pierwiosnek, piecuszki i wiele innych. Drzewostan porastający Górę Pyszczyńską reprezentują gatunki liściaste takie jak dąb, buk, jawor i brzozy, z krzewów bez koralowy, tarnina i głóg. Drzewa iglaste to sosna i świerk pospolity. Runo leśne stanowią liczne jeżyny oraz poziomki. Wzniesienie było w centrum zainteresowania ludności już w okresie neolitu oraz w epoce brąz i później. Okolicę tą penetrowali z pewnością Silingowie oraz inne plemiona germańskie w tzw. okresie wpływów rzymskich. O tajemnicach Góry Pyszczyńskiej oraz sąsiedniej Góry Krukowskiej, opowie podczas VIII Żarowskiej Prelekcji Historycznej, archeolog Bogdan Mucha – specjalista d/s zbiorów muzealnych i opiekun Żarowskiej Izby Historycznej.
Czytaj więcej: VIII Żarowska Prelekcja Historyczna - 27.02.2018 r.
Hans E. Piper (1877-1915) - Zapomniany lekarz ze świebodzickiego cmentarza
W zacisznym zakątku świebodzickiego cmentarza przy ul. Wałbrzyskiej, tuż obok grobu wybitnego lekarza i profesora Jana Mikulicza-Radeckiego, znajduje się bezimienna mogiła, a nad nią przytwierdzona do cmentarnego muru niewielka tablica nagrobna, na której zachowała się inskrypcja w języku niemieckim o treści: “Stabsarzt, prof. dr. Piper,†20.08. 1915” (tj. “Lekarz sztabowy, prof. dr. Piper, zm. 20.08.1915 r.”). Jest ona poświęcona utalentowanemu badaczowi z zakresu fizjologii, który pomimo młodego wieku, dał się poznać jako wybitny naukowiec na polu medycyny. Niestety jego świetnie zapowiadającą się karierę naukową przerwała nagła śmierć, którą poniósł w trakcie walk na froncie wschodnim podczas I wojny światowej. Hans Edmund Piper przyszedł na świat 8 stycznia 1877 r. w miejscowości Altona (obecnie jedna z dzielnic Hamburga w północnych Niemczech), w bardzo inteligentnej rodzinie. Jego ojciec, Paul Hermann Eduard Piper (1844-1924), był z wykształcenia doktorem filozofii i archiwistą, autorem oraz wydawcą źródeł z zakresu literatury staorogermańskiej. Matka natomiast, Clara Emilia z domu Hengstenberg (1846-1911), była córką duchownego protestanckiego.
Czytaj więcej: Hans E. Piper (1877-1915) - Zapomniany lekarz ze świebodzickiego cmentarza
Medale z okazji 210. rocznicy budowy żelaznego mostu w Łażanach 1796-2006 w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej
Na początku lat 90-tych XVIII wieku hrabia Nikolas August von Burghauss, właściciel majętności łażańskich sfinansował regulację rzeki Strzegomki w pobliżu miejscowości. Powstało wówczas nowe koryto rzeki o szerokości 9 metrów. Konieczne stało się więc połączenie rozdzielonych gruntów łażańskich. W 1794 roku Burghauss złożył w hucie Małapanew (miejscowość Ozimek, 20 km od Opola) zamówienie na budowę mostu żelaznego. Rzecz działa się 15 lat po ukończeniu pierwszego na świecie żelaznego mostu na rzece Severn w Coalbrookdale (w Walii). W realizacji ambitnego przedsięwzięcia Burghaussowi pomógł jego bliski przyjaciel hrabia Redan, który z jednej ze swoich podróży przywiózł grupę angielskich techników z Johnem Baildonem na czele. Z uwagi na to, iż Anglicy nie mieli wówczas równych sobie w budowie mostów, opracowanie projektu i technologii odlania mostu łażańskiego powierzone zostało właśnie Baildonowi. Konstrukcja mostu była gotowa pod koniec 1795 roku. Przetransportowano ją najpierw Odrą do Wrocławia, a następnie wozami do Łażan. Cała konstrukcja została zmontowana przez 60 robotników w ciągu 15 tygodni i 30 lipca 1796 roku nastąpiło uroczyste otwarcie mostu. Żelazna konstrukcja miała 12,55 m rozpiętości, 2,80 m wysokości, 5,70 m szerokości oraz ok. 6 ton nośności. Koszt budowy wyniósł 13 000 talarów. Z obu stron mostu umieszczone zostały masywne, pozłacane tablice informujące, że most został zbudowany przez N.A. von Burghaussa. Na okoliczność budowy mostu hrabia von Burghauss zlecił znanemu wrocławskiemu medalierowi Antonowi Königowi oraz pochodzącemu z Lubina miedziorytnikowi Friedrichowi Endlerowi, wybicie 300 srebrnych oraz miedzianych pamiątkowych medali, które zostały rozdane w dniu otwarcia mostu. W 210. rocznicę budowy pierwszego na Śląsku żelaznego mostu w Łażanach (1796-2006), gmina Żarów oraz Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Żarowskiej ufundowało pamiątkowe medale, których awers zgodny był z XVIII-wiecznym pierwowzorem.
Wieszak "Fritz Nieder, Saarau i. Schl. Herren & Knabenbekleidung" w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej
Kolejny drewniany wieszak odzieżowy w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej. Tym razem jest to egzemplarz zawierający napis Fritz Nieder, Saarau i. Schl. Herren & Knabenbekleidung. Wieszak pochodzi bez wątpienia ze sklepu z odzieżą dla dorosłych mężczyzn oraz chłopców, który w Żarowie prowadził niejaki Fritz Nieder. Wedle książki adresowej Żarowa z 1929 roku, kupiec ten zamieszkiwał przy Schweidnitzer Str. 2 (ob. ul. A.Krajowej). Z kolei pod rokiem 1942 figuruje adres Schweidnitzer Str. 43. Warto dodać, że w naszych zbiorach znajduje się inny wieszak z napisem Kaufhaus Fritz Nieder, Saarau Herren & Damen Bekleidung (odzież . Męsko – Damska). Być może wraz z przeprowadzką sklepu, zmianie uległ wówczas także oferowany asortyment.
Proporczyki Klubu Honorowych Dawców Krwi im. Ludwika Hirszfelda w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej
Miejski Klub Honorowych Dawców Krwi przy Dolnośląskich Zakładach Chemicznych w Żarowie powstał 28 listopada 1974 roku. W 1981 roku nadano mu imię Ludwika Hirszfelda – wybitnego lekarza, twórcę polskiej szkoły immunologicznej. Pomimo, iż DZCH "Organika" już nie istnieją, to Żarowski Klub HDK działa nadal, a w 2014 roku świętował 40-lecie swego istnienia. O wieloletniej i wybitnej działalności krwiodawców z Żarowa, świadczy ogromna ilość dyplomów, nagród, odznaczeń i podziękowań, jakie zdobią ściany siedziby Klubu, mieszczącej się w budynku Zespołu Szkół w Żarowie przy ul. Zamkowej 10. W Sprawach Chemików (nr z listopada 1975 r.) czytamy: Honorowi dawcy krwi, rekrutujący się spośród pracowników Dolnośląskich Zakładów Chemicznych w Żarowie, znani są z ofiarności i gotowości śpieszenia z pomocą na hasło "Ratunek". 23 z nich utworzyło w październiku ub. roku Klub Honorowych Dawców Krwi przy przedsiębiorstwie. Obecnie jest ich już 37. Prezesem został Jerzy Hennig, a opiekunem z ramienia Zakładowego Oddziału Samoobrony Marian Bryg. Członkowie klubu postanowili oddawać krew na potrzeby służby zdrowia raz na kwartał, ale wielu z nich robi to częściej. Godne podkreślenia jest oddanie na hasło "Ratunek" 4,5 l krwi koledze z pracy, który w końcu ub. roku uległ wypadkowi drogowemu. W ten sposób przyczynili się do uratowania jego życia. Krwiodawców łączy nie tylko przynależność do własnego klubu, ale również wspólne imprezy, wycieczki itp. Jedną z nich będzie wyjazd do Drezna. Dyrekcja zakładu udziela krwiodawcom poparcia, zapewniając m.in. autokar na wspomniane wyjazdy. Ponadto obiecała przydzielić stałe lokum w klubie zakładowym, aby mieli swój własny "kąt".
Folder reklamowy "DZCH" z 1967 roku oraz Charakterystyka Miasta i Gminy Żarów z 1978 roku
Prezentujemy dzisiaj naszym czytelnikom dwa dokumenty, które udostępnił nam pan Arkadiusz, pisząc przy tym dwie wiadomości mailowe o następującej treści: "Dzień dobry. Oto fascynujące znalezisko. Nie ukrywam, że czekałem wiele lat, by właśnie w 40 rocznicę wydania, udostępnić ten pewnego rodzaju dokument - "Charakterystyka Miasta i Gminy Żarów" ze stycznia 1978 roku. Wkrótce kolejne ciekawostki dla Izby Historycznej" oraz "Folder reklamowy farb produkowanych w DZCh ŻARÓW, z 1967 roku. Wydany w Warszawie, a wydrukowany aż w Gdyni. Folder znalazłem blisko 30 lat temu, w skupie makulatury w GS-ie. Budynek skupu istnieje do dziś. W tamtych czasach, wielu jeszcze poczuwało się do niepisanego obywatelskiego obowiązku gromadzenia makulatury, którą sprzedawało się w skupie. W żarowskich szkołach organizowano podobne akcje, co czyniła nasza klasa zbierając dodatkowe pieniądze na wydatki klasowe. W skupie podczas ważenia pakunków papieru, dostrzegłem walające się tuż przy wejściu kolorowe ulotki z charakterystycznym znakiem "DZCh". Zabrałem je natychmiast, ratując tym samym kawałek - wtedy nie tak odległej, a dziś już nieco zapomnianej historii naszego miasta".
Wieszak odzieżowy Messow & Waldschmidt Breslau w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej
Kolekcja odzieżowych wieszaków w Żarowskiej Izbie Historycznej powiększona o kolejny egzemplarz. Tym razem jest to wyrób noszący nazwę dawnego wrocławskiego domu towarowego, jakim był Messow & Waldschmidt Breslau, Schmiedebrücke 51. Dom ów mieścił się przy dzisiejszej ul. Kuźniczej 51, a jego właścicielami byli panowie Paul Messow i Victor Waldschmidt. Warto przy tym dodać, że spółka pod nazwą Schweizer-Bazar Messow & Waldschmidt, założona została w Dreźnie w 1877 roku. Dobrze rozwijająca się firma handlowa od 1890 roku, działała pod nazwą Messow & Waldschmidt. Utworzone też zostały jej oddziały z domami towarowymi m.in. w Pirnie, Żytawie, Wrocławiu i Lipsku. Wieszak przekazał do Żarowskiej Izby Historycznej pan Bolesław Moryl. Składamy panu Serdeczne Podziękowania.
Archiwalne pamiątki z lat 1999-2012 w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej
Folder Gmina Żarów 1999, Kalendarium Gminy Żarów 2000, Folder Żarów 2002 (w jęz. Angielskim), Kalendarium Gminy Żarów 2005, Folder 99 Hektarów Nowoczesnego Przemysłu 2005, Raport Gmina Żarów 2002-2006, Rocznik Stowarzyszenia Przyjaciół Ziemi Żarowskiej "Pons", nr 2, 2006, Kalendarz Gmina Żarów 2012 oraz zbiór pocztówek "Żarów", "Gmina Żarów", "Żarów. Otwartość-Nowoczesność-Historia", pocztówka "Pozdrowienia z Żarowa" to "nowe" pamiątki zdeponowane w Żarowskiej Izbie Historycznej.
Czytaj więcej: Archiwalne pamiątki z lat 1999-2012 w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej
Medal i Odznaka z czasów Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej
Wedle terminologii falerystycznej (Falerystyka - nauka pomocnicza historii zajmująca się odznaczeniami, orderami, dystynkcjami przyznawanymi w uznaniu zasług tak wojskowych jak i cywilnych), pod pojęciem medal, rozumiany jest niewielki, najczęściej okrągły lub owalny, płaski wyrób metalowy (odmiana wieloboczna jest zwana plakietką), wykonany zazwyczaj techniką odlewu lub bicia. Często jest zawieszony na wstążce. Medale wykonuje się dla upamiętnienia ważnych wydarzeń albo jako odznaczenia lub nagrody za wybitne osiągnięcia sportowe (na przykład medal olimpijski), wojskowe i inne. Z kolei terminem odznaka, określa się graficzny symbol lub znak symbolizujący przynależność do jakiejś grupy, posiadanie specjalnej umiejętności lub specjalnego wyróżnienia (jako odznaczenie). Odznaka występuje w formie metalowego znaczka, wstążki, naszywki, medalu bądź innych. Może być nadawana zarówno przez władze państwowe, jak i instytucje społeczne i naukowe oraz powstałe w tym celu komisje nadawcze. W Żarowskiej Izbie Historycznej zdeponowany został w ostatnim czasie tzw. Medal 10-lecia Polski Ludowej z 1954 roku oraz odznaka "Budowniczy Huty im. Lenina" z 1956 roku. O przedmiotach pamiętających czasy Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, przeczytacie poniżej.
Wystawa "Dolnośląskie rezydencje na fotografiach Roberta Webera"
Dolny Śląsk to region w Polsce, gdzie znajduje się najwięcej zabytkowych pałaców i zamków, a także budowli sakralnych oraz zabytków przemysłu. Polska Dolina Loary – jak czasami nazywany jest Dolny Śląsk – może poszczycić się również sporą liczbą obiektów, które zostały w pełni odrestaurowane i dzisiaj pełnią różne funkcje, np. hotelowe. Przykłady udanych inwestycji, które przywróciły dawną świetność i blask zabytkowym budowlom, to np. pałac Brunów (pow. lwówecki), pałac Łomnica i Wojanów (pow. jeleniogórski, pałac w Krobielowicach (pow. wrocławski), Zamek Kliczków (pow. bolesławiecki), pałace w Dzierżoniowie i Pieszycach (pow. Dzierżoniowski). Zapominać nie należy także o najbardziej znanych turystycznie obiektach, takich jak Zamek Książ pod Wałbrzychem, Zamek Czocha (pow. lubański), a także zamki Chojnik (pow. jeleniogórski) i Bolków (pow. Jaworski). Dolny Śląsk to nie lada gratka dla turystów. Województwo to usiane jest licznymi zabytkami architektury. Zresztą to nie powinno dziwić przy tak bogatej historii. Panowanie nad tym terenem – bogatym w żyzne ziemie, węgiel, miedź, żelazo, złoto i srebro – przechodziło z rąk do rąk. Dolny Śląsk znajdował się pod kuratelą polską, czeską, austriacką, niemiecką i ponownie polską. Po burzliwej historii pozostały do dziś liczne zabytkowe ślady.
Czytaj więcej: Wystawa "Dolnośląskie rezydencje na fotografiach Roberta Webera"
Strona 72 z 127
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 90
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 96
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 90
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 96
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 90
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 96
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 90
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 96
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 90
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 96
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 90
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 96
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 90
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 96
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 90
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 96
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 90
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 96
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 90
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 96