Strona główna

W rodzinnych albumach Żarowian, cz. 1

"... Gromadzenie rodzinnych kolekcji zdjęć wiąże ze sobą wartości sentymentalne i potrzebę dokumentacji losów danej rodziny. Przynależność do rodziny jest wyrazem jej integracji i wspólnego kultywowania tradycji. Dzięki takiemu zespoleniu indywidualizm poszczególnych członków rodziny schodzi na dalszy plan, ustępując miejsca zbiorowości. Jednostka nie może figurować na kartach albumu oddzielnie. Nie może żyć własnym życiem. Jest zależna od towarzyszących jej fotografii, nierozerwalnie złączona więzami rodzinnymi. Wydawać by się mogło, że albumy rodzinne są wyrazem dążenia do idealnych relacji w zbiorowości osób spokrewnionych. Pozowanie, życzliwe gesty na fotografii rzeczywiście są nośnikiem przekazu o idealnych związkach miedzy krewnymi. Z drugiej strony, biorąc pod uwagę grupę fotografii będących świadectwem uroczystości o charakterze religijno-rodzinnym, przekaz tego typu zdjęć ma nieco inny oddźwięk. Przede wszystkim są one dowodem na poprawnie przebytą drogę religijnych sakramentów. Podobnie jest w przypadku chronologicznie ułożonych zdjęć z czasów szkolnych i okresu zawodowego. Mają one na celu pokazać zarówno kolejne etapy dojrzewania, jak i uzyskany status społeczny ..." .

Czytaj więcej: W rodzinnych albumach Żarowian, cz. 1

Kronika "Zuchowa" ZHP Żarów oraz harcerskie fotografie w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Prezentujemy dzisiaj zawartość kolejnej harcerskiej kroniki Hufca ZHP Żarów oraz fotografie z kolonijnych wyjazdów żarowskich harcerzy. Całość do Żarowskiej Izby Historycznej przekazała pani Ewa Góźdź. Składamy Serdeczne Podziękowania.

Posiadacie niepotrzebne starocie (przedmioty, fotografie, dokumenty lub inne rzeczy) ?? Posiadacie wiedzę na temat interesujących miejsc, budowli, a może znacie jakąś ciekawą historię ?? Podzielcie się z nami swoją wiedzą lub starociami z domowych strychów, głębokich szuflad oraz rodzinnych albumów. Wszelkie informacje, skany fotografii i dokumentów możecie przesyłać bez wychodzenia z domu na adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.. Skany bądź fotografie, oględziny wszelkich dokumentów i przedmiotów możemy wykonać również od ręki w Gminnym Centrum Kultury i Sportu w Żarowie przy ul. Piastowskiej 10A. Utrwalmy wspólnie w słowie pisanym oraz wzbogacimy historię Naszej Małej Ojczyzny.

Czytaj więcej: Kronika "Zuchowa" ZHP Żarów oraz harcerskie fotografie w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Tajemniczy głaz z parku w Zastrużu odnaleziony

W ubiegłą sobotę pisaliśmy o tajemniczym głazie, spoczywającym niegdyś na terenie parku w Zastrużu, którego fotografie udostępniła nam pani Karolina Legiejew. Jego poszukiwania nie trwały zbyt długo. Wystarczyło zaledwie kilka pytań oraz cenne wskazówki, a zguba odnalazła się na jednej z prywatnych posesji na terenie gminy Żarów. Jak się okazało właściciel podwórka, na którym głaz obecnie spoczywa i pełni funkcję stołu podczas rodzinnych spotkań, nie znał w pełni jego historii pochodzenia, po za informacją "kamień jest z Zastruża, ... był to kiedyś stół, który stał obok jakiegoś chyba pałacyku myśliwskiego". Masywny obciosany eratyk odkupił od innego mieszkańca gminy Żarów, który jak widać doskonale orientował się w temacie i prawdopodobnie to właśnie on wywiózł go z zastrużańskiego parku. Wspólnie z obecnym "posiadaczem" dokonaliśmy dzisiaj oględzin kamiennego – stołu w oparciu o jego zachowane fotografie. Dlatego też, nie ma żadnych wątpliwości, że jest to ten sam kamień, który utrwalono na zdjęciu z przełomu lat 40/50-tych XX wieku. Charakter głazu wyklucza jego identyfikację z pomnikiem lub odłupanym od niego fragmentem. Kamień został przygotowany (obrobiony z wygładzeniem powierzchni) jako stół i taką niegdyś rolę spełniał w parku przypałacowym w Zastrużu. Dokładny czas jego wystawienia nie jest znany, chociaż można się dopatrywać jego związku z XIX-wieczną przebudową rezydencji i założenia parkowego, których inicjatorkami były Maria Ruck i Zofia Flügel-Hasenclever. Obecny "właściciel" zobowiązał się, że kamienny stół powróci na swoje pierwotne miejsce, jeśli tylko zajdzie taka konieczność, np. podczas rekonstrukcji dawnego parku, który dzisiaj w żaden sposób nie przypomina lat swojej świetności. Składamy panu Serdeczne Podziękowania za przekazane informacje.

Czytaj więcej: Tajemniczy głaz z parku w Zastrużu odnaleziony

Kronika "Zuchowa" Hufca ZHP Żarów

Związek Harcerstwa Polskiego (ZHP) jest największą polską organizacją harcerską, która powstała 1 listopada 1918 roku, z połączenia wszystkich wcześniej działających organizacji harcerskich (skautowych), z trzech zaborów. Jest wychowawczym, patriotycznym, dobrowolnym i samorządnym stowarzyszeniem otwartym dla wszystkich bez względu na pochodzenie, rasę czy wyznanie. Od 1920 roku działa pod protektoratem Naczelnika Państwa Polskiego i kolejnych prezydentów Rzeczypospolitej Polskiej. Wychowanie w ZHP opiera się na normach moralnych wywodzących się z kulturowych i etycznych wartości chrześcijańskich, kształtuje postawy szacunku wobec każdego człowieka, uznając system wartości duchowych za sprawę osobistą każdego członka Związku. Nazwę Związek Harcerstwa Polskiego nosiły również poprzedniczki obecnej Organizacji. Związek Harcerstwa Polskiego jest organizacją non-profit, od 16 lutego 2004 roku zarejestrowany jest jako organizacja pożytku publicznego. Ponadto przez wiele lat posiadał status stowarzyszenia wyższej użyteczności. Związek Harcerstwa Polskiego, który w 2015 roku liczył 100 320 członków, jest członkiem Polskiej Rady Organizacji Młodzieżowych.

Czytaj więcej: Kronika "Zuchowa" Hufca ZHP Żarów

Tajemniczy głaz z parku w Zastrużu

W latach 1675-1810 Zastruże było posiadłością klasztoru braci cystersów z Krzeszowa, a miejscowy pałac pełnił funkcję rezydencji opackiej. Jego otoczenie wykorzystywane w celach gospodarczych stanowiły stawy hodowlane, wielkie pastwiska, a także ogrody warzywne. Wspomniany status obiektu pałacowego, pozwala domniemywać, że także tutaj mógł znajdować się niewielki ogród ozdobny. Po sekularyzacji majątku klasztornego w 1810 roku nowe właścicielki Zastruża, Maria Ruck i jej spadkobierczyni Zofia Flügel-Hasenclever przebudowały całe założenie pałacowe, tak aby spełniało wymogi letniej rezydencji. W latach 1812-28 na terenie dawnych łąk i zagajników położonych między pałacem a rzeką Strzegomką utworzono park krajobrazowy utrzymany w duchu romantycznym. Składał się on z kilku części. W pobliżu pałacu znajdowały się partery kwiatowe, ogród francuski oraz plac zabaw wyposażony w napędzane przez wiatrak karuzele i huśtawki, wykorzystywany także jako plac zgromadzeń. Na nim we wrześniu 1828 roku powitano w imieniu całego powiatu strzegomskiego przybyłego na manewry wojskowe księcia Karola von Hohenzollern, a 7 września tego roku, na jeden dzień przybył do Zastruża król Fryderyk Wilhelm III. W 1824 roku w pobliżu palcu zabaw wybudowano niewielki, pawilon utrzymany w stylu neogotyckim. Pozostały obszar zajmował właściwy park. Tworząc go wykorzystano istniejący las, łąki a także nieużytkowane od końca XVIII w. stawy hodowlane (hodowle ryb uniemożliwiały wylewy Strzegomki). Szatę roślinną wzbogacono ilościowo i jakościowo, nasadzając nowe drzewa, w tym liczne egzotyczne, aklimatyzowane. Przebudowane i powiększone stawy połączono kanałami, tworząc rozległy system wodny, nawadniany ze Strzegomki przez młynówkę, która zakończona była niewielką dekoracyjną kaskadą. Mniej więcej w połowie młynówki stała tzw. świątynia słońca (Tempel der Sonne).

Czytaj więcej: Tajemniczy głaz z parku w Zastrużu

Żarowska Izba Historyczna zaprasza na wystawy

Żarowskie Zakłady Materiałów Ogniotrwałych w 40-lecie pracy w Polsce Ludowej

W 1892 roku grono polskich inżynierów górników i hutników po raz pierwszy skupiło się wokół założonej przez siebie organizacji technicznej. Myśl zrodziła się w austriackim Leoben, gdzie na uniwersytecie technicznym studiowało wielu młodych ludzi pochodzących z ziem polskich, w czasach, gdy państwo polskie podzielone przez zaborców nie istniało. W grudniu 1930 roku organizacja podzieliła się na dwa stowarzyszenia: górników i hutników. Powstałe Stowarzyszenie Hutników Polskich stanowiące pierwowzór SITPH przyjęło następujące główne cele zawarte w akcie erekcyjnym: integracja inżynierów narodowości polskiej żyjących i pracujących w trzech częściach kraju, rozwój przemysłu na terytorium byłego państwa polskiego, materialne, moralne i duchowe wspieranie członków Stowarzyszenia. Dzisiaj Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Hutniczego w Polsce obejmuje swoim obszarem działania przemysł wytwarzania i przeróbki metali, koksownictwo, materiały ogniotrwałe, jak również nowo powstałe małe i średnie przedsiębiorstwa gospodarcze i handlowe oraz placówki naukowe, badawczo-rozwojowe i projektowe. Stowarzyszenie liczy około 2 tys. członków skupionych w trzech terenowych oddziałach przemysłu żelaza i stali w Częstochowie, Krakowie i Dąbrowie Górniczej, oddziale branżowym Karbochemii oraz w kołach podległych bezpośrednio Zarządowi Głównemu w Katowicach.

Czytaj więcej: Żarowskie Zakłady Materiałów Ogniotrwałych w 40-lecie pracy w Polsce Ludowej

Katalog parków woj. wałbrzyskiego: Park w Siedlimowicach

Wedle wizerunku Friedricha Bernharda Wernera w połowie XVIII wieku w Siedlimowicach stał okazały trzykondygnacyjny, czteroskrzydłowy pałac z wewnętrznym dziedzińcem, pokryty dachem dwuspadowym, przebudowany w stylu barokowym prawdopodobnie wcześniej, bo na przełomie XVII i XVIII wieku. Rozległy dziedziniec zewnętrzny i wejście do pałacu znajdowały się po stronie południowej. Bramę wejściową ujmował ozdobny portal, nad którym wznosiła się wieżyczka z barokowym hełmem. Dziedziniec zewnętrzny otaczały zabudowania mieszkalno-gospodarcze. Od strony północnej przylegał do folwarku ogród ozdobny otoczony murem z wejściem od strony pałacu. Cały zespół pałacowo-folwarczny otoczony był murem z trzema bramami. Wedle opisów z drugiej i trzeciej dekady XVII wieku w skład zabudowy folwarcznej wchodziły chlew, stajnia, owczarnia, obora, stodoła i komora na uprzęż (pomieszczenie magazynowe). W obrębie folwarku stał browar. Przekomponowanie wspomnianego ozdobnego ogrodu oraz utworzenie zapuszczonego już dzisiaj parku wiąże się z wielką przebudową i modernizacją pałacu, jaka miała miejsce w latach 1873-1875. Park założono po wschodniej i północnej stronie pałacu. Dużą rolę w kompozycji tego parku odegrała naturalna rzeźba terenu. Wykorzystano tutaj głęboki spadek terenu znajdujący się po wschodniej stronie pałacu, na dnie którego znajduje się staw widoczny jeszcze na XVIII-wiecznym rysunku F. B. Wernera. Usytuowanie pałacu ponad terenową skarpą wykorzystane zostało przez projektanta celem lepszej, bardziej monumentalnej ekspozycji budynku. Dobudowano więc z tej strony masyw kaplicy i wysokiej wieży z widokowym balkonem, skąd roztaczał się widok na całość parkowego założenia. Po II wojnie światowej nie użytkowany pałac uległ stopniowej dewastacji. Większość drobnych elementów architektonicznych z pałacu i jego otoczenia wywieziono do parku w Bogatyni. Jeszcze pod koniec lat 70-tych XX wieku istniały sklepienia, częściowo zachowany był wystrój wnętrz, m.in. ozdobne kafle holenderskie i śląskie. W latach 90-tych pałac był już całkowicie zrujnowany. Zachowały się tylko mury zewnętrzne i szczątkowe pokrycie dachowe wieży. W 1993 roku istniał jeszcze wykonany z piaskowca portal wejściowy z herbem Kornów. Otaczające dziedziniec pałacowy budynki pofolwarczne były zdewastowane i częściowo nie użytkowane. Zapuszczony był park o powierzchni 6,70 ha, który coraz bardziej nabiera charakteru lasu. Dominuje drzewostan iglasty - świerk pospolity zajmuje ok.65% powierzchni parko-lasu. Z drzew liściastych najwięcej jest dębów (10%).

Czytaj więcej: Katalog parków woj. wałbrzyskiego: Park w Siedlimowicach

Fotografie wykonane po eksplozji w DZCH "Organika" Żarów w latach 80-tych

Minęło raptem kilka godzin od publikacji fotografii z Dolnośląskich Zakładów Chemicznych "Organika", które przekazała do Żarowskiej Izby Historycznej pani Regina – mieszkanka Żarowa, a już mamy kolejne fotografie przekazane do naszych zbiorów. Pan Józef z Żarowa, dostarczył nam zestaw 17 fotografii wykonanych na terenie DZCH "Organika", po jak sam mówi nieszczęśliwym wypadku na terenie zakładów jaki miał miejsce w 1986 roku. Wedle jego opowieści podczas wybuch jaki miał wówczas miejsce, śmierć poniósł jeden z pracowników DZCH. Kilkakrotnie wcześniej również słyszeliśmy o tej historii, jednak wersje naszych respondentów różnią się jedna od drugiej. Wszystkich którzy posiadają jakiekolwiek informacje w niniejszym temacie prosimy o kontakt pod adresem mailowym: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.

Czytaj więcej: Fotografie wykonane po eksplozji w DZCH "Organika" Żarów w latach 80-tych

Kolejne fotografie z DZCH w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Jak możemy przeczytać w książce Tomasza Ciesielskiego Żarów. Historia Miasta i Gminy, Żarów 2006: W latach 90-tych XX w. oblicze przemysłowe Żarowa i okolic kształtowały istniejące od blisko półtora wieku zakłady chemiczne i materiałów ogniotrwałych. Przetrwały one pierwszy okres wieloaspektowych przekształceń w Polsce z mniejszymi lub większymi perturbacjami. Nowe realia życia gospodarczego i przepisy prawne wymusiły stopniowe ograniczenie zatrudnienia oraz prace modernizacyjne. W Zakładach Chemicznych „Organika”, za sprawą zaostrzonych przepisów ochrony środowiska, zrealizowano kosztowne inwestycje ograniczające ilość emitowanych zanieczyszczeń, gdyż w przeciwnym razie przedsiębiorstwu groziło zamknięcie. Sprawę ścieków płynnych rozwiązało wybudowanie w latach 1992-1998 oczyszczalni ścieków przez spółkę, w której „Organika” miała blisko połowę udziału. W celu redukcji emisji zanieczyszczeń do atmosfery wybudowano nowoczesną ciepłownie opalaną gazem oraz zainstalowano urządzenia utylizujące dwutlenek siarki powstający w trakcie procesów produkcyjnych. W 1996 r. wybudowano spalarnię odpadów stałych. Kosztowne prace proekologiczne (tylko ciepłownia gazowa i spalarnia kosztowały blisko 3,5 mln zł) prowadzone były mimo nie najlepszych wyników finansowych osiąganych przez zakład. „Organika”, jak wiele innych przedsiębiorstw, mocno odczuła skutki rekonstrukcji polskiego przemysłu. Już w 1994 r. zakład przyniósł straty co zbiegło się w czasie z jego zakwalifikowaniem do Programu Powszechnej Prywatyzacji. Z dniem 1 grudnia 1994 r. „Organikę” przekształcono w spółkę akcyjną i przydzielono do Narodowego Funduszu Inwestycyjnego (NFI) „Piast” nr XII. W celu obniżenia kosztów produkcji ograniczono asortyment produkowanych wyrobów oraz stopniowo zmniejszono zatrudnienie, aby uniknąć grupowych zwolnień. W 1990 r. w zakładach chemicznych pracowało 595, w 1999 r. ok. 300, a na początku 2002 już tylko ok.200 osób.

Czytaj więcej: Kolejne fotografie z DZCH w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej