Strona główna

Zbiór żarowskich fotografii z lat 1958-2004

Prezentujemy Państwu kolejny zbiór fotografii z lat 1958-2004, które udostępnione zostały nam do skopiowania, przesłane w formie skanu drogą mailową lub też przekazane na stałe do zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej przez mieszkańców gminy Żarów. Pośród zbioru znajduję się 12 fotografii przedstawiających kolejową załogę pracowników Stacji PKP Żarów, na tle budynku stacyjnego oraz w trakcie 1 Majowych Pochodów. Cztery inne fotografie dokumentują działalność Żarowskiej Orkiestry Dętej oraz muzycznych zespołów "RENATO" i "Świetliki", które niegdyś działały w Żarowie. Archiwalnym zapisem są też fotografie Cmentarza Wojennego Żołnierzy Armii Radzieckiej (wykonana w 1969 roku) oraz uczestnictwa strażaków OSP Żarów podczas obchodu "Dnia Strażaka" w Bystrzycy Górnej (pocz. lat 70-tych). Bardziej współczesne, kolorowe fotografie w liczbie sztuk 10-ciu przedstawiają widok na ul. Armii Krajowej i przyległą zabudowę: budynek mieszkalno-gospodarczy nr 11b rozebrany w 2012 r. wraz z nieistniejącym murem ogrodzenia, budynek nr 15 (dawna Szkoła Podstawowa) z nieistniejącym ogrodzeniem i drzewostanem, a także fotografie ukazujące skrzyżowanie ul. Armii Krajowej, Dworcowej i Mickiewicza (z widokiem na nieistniejącą bocznicę kolejową DZCH i budynek dawnego ŻOK przed remontem elewacji) oraz ul. Krasińskiego (z widokiem na wspomnianą bocznicę DZCH). DZIĘKUJEMY WSZYSTKIM ZA NADESŁANE SKANY !!!

Czytaj więcej: Zbiór żarowskich fotografii z lat 1958-2004

O kościele pw. NSPJ i historii Żarowa z parafialnej kroniki

Kościół parafialny pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa w Żarowie projektowali architekci wrocławscy Overkott i Föhre. Postawiony jest (jak też i plebania) na parceli 606/41, tom 9 karty księgi wieczystej. Łączna powierzchnia pod kościołem, plebanią i cmentarzem kościelnym 47a i 61 m². Koszt budowy kościoła wyniósł 85.000 Marek. Największym dobrodziejem kościoła był kardynał Kopp. Piękną okazała się ofiarność całej gminy – pomagali nawet nie katolicy. Była też między innymi b. Znaczna ofiara w wysokości 30.000 Mk. Kościół ten wybudowany został w latach 1919-1910, a pobudowany z twardej cegły tzw. Klinkier. Boczne nawy przegradzają cztery strzeliste kolumny. Chór spoczywa na trzech filarach (w tym jeden filar od wejścia z ulicy grubszej objętości). Kościół posiada trzy wejścia tj. Jedno główne i dwa boczne o podwójnych drzwiach dębowych, w tym każde po jednym oszklonym od strony wewnętrznej kościoła, nadto jedne drzwi pojedyncze z dworu do zakrystii i jedne z dworu do klatki schodowej prowadzącej na chór, a wewnątrz kościoła jedne drzwi z zakrystii do prezbiterium i jedne drzwi do klatki schodowej na chór. Trzynaście dużych okien (5 w prezbiterium, 8 w nawach) udostępniają należycie światło z zewnątrz, nadto okno we frontonie kościoła daje światło na chór i do organu.

Czytaj więcej: O kościele pw. NSPJ i historii Żarowa z parafialnej kroniki

Wystawa "Zabytki Gminy Żarów na fotografiach"

Zabytek w języku potocznym jest to każdy wytwór działalności człowieka, będący świadectwem minionej epoki (pamiątką przeszłości), posiadający wartość historyczną, artystyczną, naukową lub emocjonalną, przy czym kryterium czasu powstania, choć najważniejsze, nie przesądza o zdefiniowaniu zabytku. Według obowiązującej w Rzeczypospolitej Polskiej, Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003 r., zabytkiem jest nieruchomość (np. pojedynczy budynek, cmentarz, historyczny układ urbanistyczny lub krajobraz kulturowy) albo rzecz ruchoma (np. dzieło sztuki użytkowej, obraz, rzeźba, znalezisko archeologiczne – np. artefakt), ich części lub zespoły rzeczy, które są dziełem człowieka lub związane z jego działalnością i stanowią świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, a których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na swoją wartość artystyczną, naukową lub historyczną. Wedle ewidencji zabytków prowadzonej przez Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w 2016 roku na terenie gminy Żarów, znajdowało się 228 zabytkowych budowli i obiektów. Dwa zabytki więcej wylicza z kolei tzw. Gminna Ewidencja Zabytków. Spośród tej liczby 28 budowli i obiektów zostało wpisanych w tzw. Rejestr Zabytków, czyli do wykazu obiektów uznanych za zabytki, będącego formą ich ochrony.

Czytaj więcej: Wystawa "Zabytki Gminy Żarów na fotografiach"

V Żarowska Prelekcja Historyczna - relacja

Z życia żarowskiego PTTK, cz. 1: Księga Pamiątkowa Drużyny "Łazików" przy DZCH

Księga Pamiątkowa Drużyny "Łazików", która działała przy Dolnośląskich Zakładach Chemicznych "Organika" w Żarowie, to bogaty fotograficzny zapis z 1 połowy lat 80-tych XX w. Wedle zamieszczonej listy, skupiała 66 osób: Adamczyk Maria, Banach Helena, Bordulak Zofia, Burzyński Bogdan, Czerwik Jadwiga, Czerwik Teresa, Czerwonka Barbara, Czerwonka Zbigniew, Dolińska Urszula, Doliński Roman, Fedorowicz Andrzej,, Gęsikowska Danuta, Gołdyn Tadeusz, Gola Kazimierz, Głodo Maria, Janas Tadeusz, Janicka Teresa, Książek Bogusława, Kądziołka Wiesław, Kozarowicz Józef, Klyszcz Stanisław, Kołodko Michał, Kostępska Aniela, Krutys Stanisław, Kowalski Wacław, Kwiatkowska Krystyna, Lizurej Elżbieta, Łapeta Józef, Młyńczyk Janina, Małecka Anna, Michałowska Jadwiga, Nycz Stanisław, Nowakowska Barbara, Ochabowicz Włodzimierz, Pustelnik Mieczysława, Pater Stanisław, Plaszczak Stanisław, Perzyński Stanisław, Plackowski Włodzimierz, Pawlak Czesław, Pater Leszek, Podemska Dorota, Pochopień Stanisław, Pikur Barbara, Pikur Stanisława, Poleszczuk Michał, Pędzierska Alicja, Maksanty Jadwiga, Chrobot Leszek, Sobocińska Jadwiga, Sroczyński Jacek, Simińska Bożena, Sroczyński Julian, Szwed Stefan, Stysińska Halina, Skórzak Emil, Skalik Ryszard, Stawarz Grzegorz, Tokarz Zdzisława, Tomala Janina, Urbańska Grażyna, Więcek Jerzy, Zięba Adam, Zięba Stanisław, Zaleński Eugeniusz, Żebrowska Mariola. Żarowskie "Łaziki" brały udział m.in. w XXIII Rajdzie "Szlakiem Zamków Piastowskich" (4-8.06.1981), XVII Rajdzie Górskim z zakończeniem na Zamku Stary Książ (26-27.09.1981), II Zlocie Gorce – Lubominek – Trójgarb (4.04.1982), XIX Rajdzie Górskim (16-18.09.1983), XXVI Rajdzie "Szlakiem Zamków Piastowskich" (czerwiec 1984), XX Rajdzie Górskim (21-23.09.1984), a także w licznych wyprawach do Karpacza, Szklarskiej Poręby, Świeradowa Zdrój, Sosnówki, Pogorzelicy, Głębinowa, a także w Bieszczady i Tatry.

Czytaj więcej: Z życia żarowskiego PTTK, cz. 1: Księga Pamiątkowa Drużyny "Łazików" przy DZCH

W sakiewce dawnych mieszkańców gminy Żarów, cz.3: Srebrne brakteaty

W 2 połowie XIII wieku nastąpiła kolejna rozbudowa (faza III) założenia obronnego na szczycie "Skałki" w Wierzbnej (Würben). Wówczas w południowej części skalnego wyniesienia wzniesiono zamek murowany, którego najważniejszą częścią była masywna wieża-donżon o wymiarach 12x17 m. Niepodpiwniczony parter tego budynku podzielony był pierwotnie na dwa pomieszczenia o wymiarach 5,9 x 8,4 m (północne) i 5,7 x 8,4 m (południowe). Pomieszczenia rozdzielała ściana o szerokości 1,4 m, która zachowała się do wysokości 1,1 m. Podstawowym budulcem, z którego wzniesiono wieżę-donżon był miejscowy kamień łamany – granit i kwarcyt, spajany zaprawą wapienną. Obiekt wyposażony był prawdopodobnie w detale architektoniczne wykonane z granitu. W trakcie badań archeologicznych odnaleziono bowiem na wtórnym złożu m.in. archiwoltę ostrołucznego portalu, biforium i tworzącą z nim komplet kolumienkę z sześcienną bazą (w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej). Jako materiał wykończeniowy prawdopodobnie stosowano także cegłę. Poziom podłogi w pomieszczeniu północnym wieży, stanowiła podkuta skała i wylewka wapienna, którą przykryto glinianym klepiskiem. W ścianie północnej tego pomieszczenia odsłonięto niszę o trójkątnym zarysie, która najprawdopodobniej była pozostałością urządzenia grzewczego, być może kominka z przewodem kominowym wyprowadzonym w grubości muru. W pomieszczeniu południowym parterowego poziomu wieży, podłogę tworzyła warstwa żwiru, która najprawdopodobniej przykryta była dranicami. Południowo-zachodni narożnik wieży-donżonu zniszczony został przez XIX-wieczny kamieniołom. Od strony wschodniej do wieży-donżonu przylegał niewielki dziedziniec otoczony wyprowadzonym (od wieży) murem obwodowym o szerokości 1,25 m, który wzniesiony został z z łamanego kamienia spojonego zaprawą wapienną. Od strony północnej murowana część warowni sąsiadowała z ufortyfikowanym "podzamczem", które okalał wał wewnętrzny poszerzony i podwyższony, przy użyciu granitowego żwiru z cienkimi warstwami zaprawy wapiennej i gliny.

Czytaj więcej: W sakiewce dawnych mieszkańców gminy Żarów, cz.3: Srebrne brakteaty

V Żarowska Prelekcja Historyczna - 27.01.2017 r.

12 stycznia 1945 roku rozpoczęła się ofensywą zimowa zwana też operacją wiślańsko-odrzańską. Oddziały radzieckie 1. Frontu Ukraińskiego, pod dowództwem marszałka Iwana Koniewa, 19 stycznia 1945 roku przekroczyły dawną granicę polsko-niemiecką w rejonie Namysłowa. Do końca stycznia zdobyto miasta: Kluczbork (20 stycznia), Gliwice (23/24 stycznia), Opole (24 stycznia; część prawobrzeżna), Oleśnicę (25 stycznia), Katowice i Bytom (27 stycznia), wypierając wojska niemieckie z terenów położonych na prawym brzegu Odry. Na początku lutego Armia Czerwona wyszła już na przedpola Wrocławia i Głogowa. Do szczególnie zaciętych walk doszło o Ścinawę (31 stycznia) i Oławę (28 stycznia). Tam oddziały radzieckie uchwyciły przyczółki na lewym brzegu Odry. 8 lutego Armia Radziecka sforsowała Odrę atakując z przyczółków pod Ścinawą i Oławą, a następnie przełamała pozycje niemieckie wzdłuż górnej Odry i w ciągu 17 dniowej ofensywy opanowała centralną część Dolnego Śląska. Rosjanie zdobyli miasta: Legnicę (9 lutego), Bolesławiec (12 lutego), Zieloną Górę (14 lutego) a także Chojnów (10 luty), Bielsko (12 luty) i Złotoryję (13 luty). Zacięte walki stoczono o zdobycie Szprotawy (10-13 lutego), podczas przeprawy przez Bóbr pod Żaganiem oraz o Strzegom (13 lutego). Otoczono Głogów, który jednak bronił się zawzięcie oraz twierdzę Wrocław – po raz pierwszy 13/14 lutego i ostatecznie 16 lutego. 24 lutego 1945 roku Rosjanie doszli do Nysy Łużyckiej. Dnia 13 lutego 1945 roku rozpoczęła się ewakuacja ludności Żarowa i sąsiednich miejscowości ówczesnego powiatu świdnickiego. Front ustabilizował się na linii, którą wyznaczały miejscowości Przyłęgów – Łażany – Żarów – Mrowiny – Tarnawa – Imbramowice – Domanice – Chwałów – Górny Maniów – Strzelce – Tworzyjanów – Sobótka. Nowe światło na działania wojenne w okolicach Żarowa, rzucają dokumenty przechowywane w Centralnym Archiwum Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej w Podolsku koło Moskwy. Ponad 2500 stron oraz kilkadziesiąt map i planów sporządzonych w sztabach poszczególnych jednostek 5. Armii Gwardyjskiej i 21. Armii, które brały udział w tzw. Operacji Dolnośląskiej oraz walkach w okolicach Żarowa. Szokująco dokładne i bogate w informację. Po przeszło 70 latach od zakończenia II wojny światowej, materiały te po raz pierwszy zostaną zaprezentowane przez specjalistę d/s zbiorów Muzealnych – Bogdana Muchę.

Czytaj więcej: V Żarowska Prelekcja Historyczna - 27.01.2017 r.

Cegiełki Społecznego Komitetu Remontu i Modernizacji Szpitala w Żarowie z 1 poł. lat 90-tych

W książce Tomasza Ciesielskiego Żarów. Historia Miasta i Gminy, możemy przeczytać: W ostatniej dekadzie XX w. dwukrotnie wyremontowano szpital. Za pierwszym razem był to remont kapitalny, w którego trakcie niemal całkowicie przebudowano budynek. Prace rozpoczęte w 1992 i zakończone w 1994 r. zostały w dużej mierze sfinansowane przez budżet gminy. W 2000 r. dzięki wydatnej pomocy gminy i firmy „ Profil” przeprowadzono remont dachu, konieczne prace modernizacyjne i odnowiono wnętrze szpitala. Od początku lat 90-tych gmina dofinansowywała nie tylko prace remontowe, ale też zakup specjalistycznego sprzętu do leczenia i diagnostyki, m.in. USG, komputerowego EKG, aparatu do badań wysiłkowych. Na przełomie XX i XXI w. szpital przyjmował po 120-140 pacjentów miesięcznie. Po 2001 r. samorządy wojewódzki i powiatowy zaczęły przymierzać się do likwidacji szpitala żarowskiego. W jego obronę energicznie zaangażowały się władze gminne, traktując szpital nie tylko jako placówkę opieki zdrowia, ale też zakład pracy zatrudniający blisko 100 osób. Ostatecznie w połowie 2004 r. zapadła kompromisowa decyzja, zgodnie z którą oddział wewnętrzny wraz z całym personelem został przeniesiony do szpitala świdnickiego. W Żarowie pozostał oddział reumatologiczny, a władze gminne podjęły staranie o utrzymanie placówki i przekształcenie ją w centrum medyczne z przychodnią, oddziałem reumatolgiczno-reahabilitacyjnym oraz komorą krioterapii. Do połowy 2005 r. przekształcono placówkę w specjalistyczny Szpital Reumatologiczno-Rehabilitacyjny im. Z.Walla.

Czytaj więcej: Cegiełki Społecznego Komitetu Remontu i Modernizacji Szpitala w Żarowie z 1 poł. lat 90-tych

Wojenne epizody z dziejów Świebodzic

Na przestrzeni kilkusetletniej historii Świebodzice wielokrotnie nawiedzane były przez długotrwałe wojny i konflikty zbrojne, które miały decydujący wpływ na rozwój tych okolic. Pożoga wojenna jaka docierała na te tereny była podyktowana wieloma czynnikami strategicznymi, taktycznymi oraz politycznymi, które decydowały o charakterze prowadzonych tutaj działań militarnych. Bliskie sąsiedztwo potężnie obwarowanego zamku Książ, a także nieodległe położenie Świdnicy - stolicy samodzielnego księstwa, a w późniejszych czasach również miasta-twierdzy; przyczyniało się do prowadzenia na tych terenach działań wojennych, czasami zakrojonych na szeroką skalę. Nic więc dziwnego, że to właśnie w tych okolicznościach nasze miasto było wielokrotnie niszczone, palone, oblegane i rabowane, a także stawało się kwaterą obcych wojsk. Prześledźmy więc historię prowadzonych tutaj na przestrzeni wieków wojen i przekonajmy się jaki wpływ wywarły one na rozwój Świebodzic.

Czytaj więcej: Wojenne epizody z dziejów Świebodzic

Żarów na fotografiach z przełomu XX i XXI wieku

Czytaj więcej: Żarów na fotografiach z przełomu XX i XXI wieku