W sakiewce dawnych mieszkańców gminy Żarów. cz. 25: Monety króla Macieja Korwina

Wedle zachowanych dokumentów, już w 1308 roku w Wierzbnej istniała karczma. Nie wiadomo jednak kto ją założył i kiedy nadane zostały prawa browarnicze. Na początku XIV wieku karczmarz, zobowiązany był do opłaty czynszu w wysokości 4 marek srebra na rzecz właścicieli karczmy, a tymi byli opiekunowie wierzbneńskiego kościoła. W 1326 roku patronat nad świątynią trafił w ręce braci zakonnych z klasztoru cysterskiego w Kamieńcu Ząbkowickim. W 1332 roku Jan proboszcz z Wierzbnej za zgodą biskupa wrocławskiego Nankera i opata kamienieckiego Teodoryka sprzedał karczmę Konradowi i jego synowi Mikołajowi. W 1484 roku za sumę 300 węgierskich guldenów karczmę w Wierzbnej przejęli cystersi z Krzeszowa. Wkrótce jednak została odkupiona przez braci zakonnych z Kamieńca. Znaczne dochody z prowadzenia wierzbneńskiej karczmy, przynosiła produkcja i sprzedaż piwa. Złocisty trunek, który pomnażał zawartość klasztornych szkatuł, stał się w 2 połowie XV wieku solą w oku dla świdnickiego cechu browarników. Postanowili więc doprowadzić do przerwania warzenia piwa w Wierzbnej, poprzez nałożenie na wieś prawa mili, które było im nadane jeszcze w latach 80. XIII wieku. Sprawa za pośrednictwem opata kamienieckiego wnet dotarła do zasiadającego wówczas na czeskim tronie, króla Macieja Korwina (Śląsk od 1368 roku przynależał do Czech). Ten zatwierdził w 1489 roku dawny przywilej warzenia i sprzedaży piwa w Wierzbnej, a miastu Świdnicy zakazał akcji restrykcyjnych.

Bez wątpienia za złocisty trunek ważony i sprzedawany w karczmie w Wierzbnej, płacono niegdyś monetami wybijanymi za czasów panowania króla Macieja Korwina.

Obol, 1489, mennica Kremnica, waga 0,24 g

Grosz, 1471-1490, mennica Wrocław, waga 2,26 g

Halerz, 1474-1490, mennica Wrocław, waga 0,18 g

Halerz, 1475-1490, mennica Świdnica, waga 0,19 g

Denar, ok. 1490 r., mennica Kremnica, średnica 16,2 mm, waga 0,57 g

Denar, 1479-1485, mennica Nagy-Banya, średnica 16,1 mm, waga 0,48 g

Goldgulden, 1458-1490, mennica Kremnica, waga: 3,53 g

Goldgulden, 1458-1410, mennica Nagy-Banya , waga 3.65 g

Goldgulden, 1458-1467, mennica Hermannstadt, waga 3,52 g

Goldgulden, po 1470 r., mennica Nagy-Banya, waga 3,56 g

Goldgulden, 1458-1490, mennica Kremnica, waga 3,49 g

Maciej Korwin (łac.Matthias Corvinus, węg. Hunyadi Mátyás, zwany też Sprawiedliwym), urodził się 23 lutego 1443 roku w Koloszwarze – dzisiaj Kluż-Napoka w Rumunii. Był drugim synem węgierskiego magnata i regenta Węgier Jánosa Hunyadyego. Po śmierci swego ojca, został uwięziony wraz z bratem i skazany na śmierć przez Władysława V Pobrobowca – króla Czech, Węgier i Chorwacji. Życie stracił jednak jego brat, a on sam został przewieziony do więzienia w Pradze gdzie przebywał do śmierci króla w 1457 roku. W 1458 roku, w wieku 15 lat został wybrany królem Węgier i uwolniony przez nowego króla Czech Jerzego z Podiebradów. Uroczysta ceremonia koronacyjna nowego władcy jednak się nie odbyła. Północ kraju zajęta była przez zbuntowaną szlachtę a zachód i południe przez wojska Fryderyka III Habsburga - króla Niemiec i Świętego Cesarza Rzymskiego w jednej osobie. Ostatecznie jednak przy pomocy wojsk zaciężnych i dawnych stronników ojca oraz dzięki poparciu ze strony miast i średniej szlachty, Maciej Korwin Pokonał zbuntowanych magnatów i zmusić wojska habsburskie do wycofania się z kraju. W 1463 roku zawarł z cesarzem pokój, na mocy którego odzyskał insygnia koronacyjne.

Maciej Korwin – król Węgier i Chorwacji (1458-1490) oraz Czech (1469-1490). Był władcą wszechstronnie wykształconym. Założył uniwersytet w Bratysławie, drukarnię i bibliotekę w Budzie

Jego kolejnym posunięciem był reforma wojska, spraw wewnętrznych, dworu, prawa i systemu monetarnego. Powstała zawodowa armia zaciężna, tzw. czarne szeregi (Fekete Sereg). Po ustabilizowaniu spraw wewnętrznych Korwin, rozpoczął bardziej agresywną i ambitną politykę zagraniczną, w celu zdobycia pierwszoplanowej pozycji Węgier w Europie Środkowej. Prowadził wojnę z Jerzym z Podiebradów – husyckim królem Czech, w efekcie której zajął Śląsk, Łużyce i Morawy. Przez katolicką część szlachty, został ogłoszony 3 maja 1469 roku królem Czech, jednak o prawo do tej korony toczył dalsze walki z Jagiellonami i Habsburgami. W 1479 roku ostatecznie uznał koronę czeską dla Władysława Jagiellończyka, ale w zamian dożywotnio zatrzymał Morawy, Śląsk i Łużyce. W 1485 roku wojska Korwina zajęły całą Dolną Austrię wraz z Wiedniem oraz część Styrii i Karyntii. Za jego panowania Węgry znalazły się u szczytu potęgi, jednak brak legalnego następcy tronu spowodował szybki rozpad imperium po śmierci monarchy. Król Maciej Korwin, zmarł 6 kwietnia 1490 roku, pochowany został w Białogrodzie (węg. Székesfehérvár) na Węgrzech.

Dotychczasowe opracowania:

Część 1: Srebrne talary Habsburgów i Hohenzollernów
Część 2: Grosze praskie
Część 3: Srebrne brakteaty
Część 4: Monety Cesarstwa Niemiec 1871-1918
Część 5: Monety Republiki Weimarskiej 1919-1933
Część 6: Monety III Rzeszy 1933-1945
Część 7: Monety Fryderyka Wilhelma IV 1840-1861
Część 8: Złote monety cesarza Leopolda I Habsburga
Część 9: Srebrny halerz legnicki z Wierzbnej
Część 10: Srebrne kwartniki Piastów śląskich
Część 11: Monety okolicznościowe obiegowe Republiki Weimarskiej 1925-1933
Część 12: Srebrne krajcary cesarza Leopolda I Habsburga
Część 13: Srebrne i złote monety cesarza Wilhelma II Hohenzollerna
Część 14: Monety Fryderyka Wilhelma II 1786-1797 
Część 15: Monety króla pruskiego Fryderyka II
Część 16: Monety cesarza Józefa I Habsburga
Część 17: Monety cesarza Wilhelma I Hohenzollerna
Część 18: Monety Fryderyka Wilhelma III Pruskiego (1797-1840)
Część 19: Monety cesarza Fryderyka III Hohenzollerna
Część 20: Monety cesarza Karola VI Habsburga
Część 21: Złote monety króla Fryderyka Wilhelma IV
Część 22: Monety okolicznościowe cesarza Wilhelma II Hohenzollerna
Część 23: Węgierskie złote guldeny
Część 24: Monety cesarza Ferdynanda III Habsburga
"Obol zmarłego" - obyczaj praktykowany w XV-XVII wieku na cmentarzu przykościelnym w Wierzbnej
 Złoty dukat odnaleziony w pobliżu Żarowa

Posiadacie wiedzę na temat interesujących miejsc, budowli, a może znacie jakąś ciekawą historię ?? Podzielcie się z nami swoją wiedzą lub starociami z domowych strychów, głębokich szuflad oraz rodzinnych albumów. Wszelkie informacje, skany fotografii i dokumentów możecie przesyłać bez wychodzenia z domu na adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript..

Źródła i ilustracje:
● B. Mucha, Maciej Korwin – król czeski, który stanął w obronie piwa z Wierzbnej, ŻIH 2020
● https://wcn.pl/archive/

Opracowanie
Bogdan Mucha