Kartki reglamentacyjne z lat 80. XX wieku

W latach 1944–1989 w Rzeczypospolitej Polskiej oraz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, trzykrotnie wprowadzano kartkowy system racjonowania żywności (tzw. reglamentacja towarów), który był wynikiem silnych niedoborów na rynku. Za każdym razem był to system, w którym wydawane ludności kartki, uprawniały do nabycia wybranych towarów (przede wszystkim żywnościowych) po urzędowych cenach według szczegółowych zasad. Uprawnienia do otrzymania konkretnych przydziałów były uzależnione od miejsca pracy, wieku, stan zdrowia, miejsca zamieszkania. Pierwszy system reglamentacji towarów w okresie bezpośrednio powojennym był kontynuacją reglamentacji z okresu okupacji niemieckiej. Na kartki sprzedawano chleb, mąkę, kaszę, ziemniaki, warzywa, mięso, tłuszcze, cukier, słodycze, mleko, kawę lub herbatę, sól, ocet, naftę, zapałki, mydło, a nawet wyroby dziewiarskie. System ten obowiązywał od 1944 roku do 1 stycznia 1949 roku.

Drugi okres systemu kartkowego został wprowadzony z dniem 29 sierpnia 1951 roku. Podlegały ma takie towary jak mięso, tłuszcze zwierzęce, masło, tłuszcze roślinne, mydło, środki piorące, cukier, cukierki. System ten został zniesiony 3 stycznia 1953 r. przy jednoczesnym, drastycznym podniesieniu cen urzędowych na te towary, w niektórych wypadkach o 100%. Trzeci okres systemu kartkowego rozpoczęło wprowadzenie kartek na cukier w lipcu 1976 roku. 1 września 1981 r. system kartkowy objął też mydło i proszek do prania. Po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 r. system kartkowy był stopniowo rozszerzany na kolejne grupy towarów, m.in. czekoladę, alkohol, benzynę i wiele innych, osiągając zakres znacznie szerszy niż w czasie okupacji podczas II wojny światowej. W szczytowym okresie reglamentacji w PRL jako dowody zakupu stosowano również np. książeczki zdrowia dziecka, w których sklepy zobowiązane były wstemplowywać każdy zakup waty, pieluch, mleka w proszku, masła itp., albo np. pokwitowania z punktów skupu makulatury, uprawniające do zakupu papieru toaletowego w relacji 1 rolka za kilogram makulatury. Reglamentację artykułów codziennego użytku ostatecznie wycofał rząd Mieczysława Rakowskiego. Ostatnim towarem reglamentowanym było mięso – kartki obowiązywały do końca lipca 1989 roku.

Zestaw kartek reglamentacyjnych z lat 80. XX wieku, opatrzonych pieczęciami Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej i mieszkaniowej w Żarowie, Punktów Sprzedaży "Ruch" w Żarowie, Dolnośląskich Zakładów Chemicznych "Organika" w Żarowie, Sklepu "Społem" WSS w Żarowie oraz Urzędu Miasta i Gminy, przekazała do Żarowskiej Izby Historycznej mieszkanka Żarowa. Składamy pani Serdeczne Podziękowania. 

Posiadacie wiedzę na temat interesujących miejsc, budowli, a może znacie jakąś ciekawą historię ?? Podzielcie się z nami swoją wiedzą lub starociami z domowych strychów, głębokich szuflad oraz rodzinnych albumów. Wszelkie informacje, skany fotografii i dokumentów możecie przesyłać bez wychodzenia z domu na adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.. Skany bądź fotografie, oględziny wszelkich dokumentów i przedmiotów możemy wykonać również od ręki w Żarowskiej Izbie Historycznej przy ul. Dworcowej 3 lub w Gminnym Centrum Kultury i Sportu w Żarowie przy ul. Piastowskiej 10A. Utrwalmy wspólnie w słowie pisanym oraz wzbogacimy historię Naszej Małej Ojczyzny.

Opracowanie
Bogdan Mucha