Wspaniałe znalezisko z 1860 roku w komórce przy ul. Mickiewicza w Żarowie

Wspaniałe znalezisko w postaci szklanej butelki, wyprodukowanej w 1860 roku w Gdańsku, przekazał do Żarowskiej Izby Historycznej pan Jacek. Butelka odnaleziona została w jednej z komórek przy ul. Mickiewicza w Żarowie (dawniej Conradswaldauer Strasse). Wspomniana butelka, pierwotnie zawierała słynną "gdańską wódkę" Danziger Goldwasser "Der Lachs". Ten mocny (minimum 38% alkoholu) likier ziołowo-korzenny wytwarzany był w Gdańsku według pomysłu XVI-wiecznego uchodźcy religijnego (mennonity) z Lier, Ambrożego Vermoolena (lub Vermöllena), który wraz ze swoim majątkiem przywiózł z Niderlandów receptury nieznanych dotąd w Prusach likierów. Według pierwotnej receptury był on oparty na mieszaninie dwudziestu ziół i przypraw orientalnych, między innymi rozmarynu, jałowca, goździków, cynamonu, lawendy, anyżu, kardamonu, kurkumy, kolendry, macierzanki. Charakterystyczną cechą tego trunku są drobne płatki 22- lub 23-karatowego złota, które są rozproszone w tym alkoholu. Wielbicielami trunku byli, między innymi, car Rosji Piotr I, król Francji Ludwik XIV i caryca Rosji Katarzyna Wielka.

Napój został wspomniany w epopei "Pan Tadeusz" Adama Mickiewicza, a Jerzy Samp w Bedekerze gdańskim przytoczył legendę, zgodnie z którą do powstania wódki przyczynili się gdańszczanie zapychający złotymi monetami fontannę Neptuna. Nagromadzony kruszec spowodował uszlachetnienie wody i jej przemianę w wódkę, a przetworzenia monet w płatki złota dokonał swoim trójzębem Neptun z fontanny. W czasie walk o Gdańsk w 1945 roku budynek, w którym produkowano Goldwasser, został zniszczony, a jego właściciele wywieźli receptury do Niemiec.

W czasach PRL trunek wytwarzał Polmos w Starogardzie Gdańskim. Następnie produkcję przeniesiono do Poznania, gdzie w 2008 zmieniono tradycyjny wzór etykiety i kształt butelki. W czerwcu 2009 wstrzymano produkcję likieru w Polsce, zachowując jednak prawa do znaku towarowego. Obecnie likier wytwarzany jest wyłącznie w Niemczech, jako Danziger Goldwasser, lub na zamówienie gdańskiej restauracji „Goldwasser” przy Długim Pobrzeżu. Właścicielem oryginalnej receptury jest graf von Hardenberg, właściciel fabryki likierów w Niemczech (Hardenberg Wilthen AG).

Dzisiaj trudno odpowiedzieć, kto w owym czasie (2 poł. XIX wieku) był degustatorem słynnego i zapewne nie taniego trunku. Być może, był to sam założyciel żarowskiego przemysłu Carl Friedrich von Kulmiz, a może któryś z majętnych żarowskich hotelarzy lub kupców. Warto wspomnieć, iż butelka wyprodukowana została w czasach Królestwa Pruskiego, 10 lat po otwarciu w Żarowie "Szamotowni", 2 lata po otwarciu "Silesii", 3 lata przed wybuchem Powstania Styczniowego (1863 r.) i 4 lata przed wybuchem wojny prusko-duńskiej (1864 r.).

Składamy Serdeczne Podziękowania dla pana Jacka za przekazanie wspaniałego znaleziska do zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej.

Posiadacie wiedzę na temat interesujących miejsc, budowli, a może znacie jakąś ciekawą historię ?? Podzielcie się z nami swoją wiedzą lub starociami z domowych strychów, głębokich szuflad oraz rodzinnych albumów. Wszelkie informacje, skany fotografii i dokumentów możecie przesyłać bez wychodzenia z domu na adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.. Skany bądź fotografie, oględziny wszelkich dokumentów i przedmiotów możemy wykonać również od ręki w Gminnym Centrum Kultury i Sportu w Żarowie przy ul. Piastowskiej 10A. Utrwalmy wspólnie w słowie pisanym oraz wzbogacimy historię Naszej Małej Ojczyzny.

Opracowanie
Bogdan Mucha