Strona wykorzystuje pliki cookies, jeśli wyrażasz zgodę na używanie cookies, zostaną one zapisane w pamięci twojej przeglądarki. W przypadku nie wyrażenia zgody nie jesteśmy w stanie zagwarantować pełnej funkcjonalności strony!

Kolejka wąskotorowa w Kalnie

Drukuj
Utworzono: wtorek, 21, kwiecień 2020

Na przełomie XIX i XX wieku, w powszechnym użyciu były wąskotorowe kolejki, które charakteryzowały się znacznie uproszczoną konstrukcją i prześwitem 600-1000 mm. W języku niemiecki, znane są pod określeniem Feldbahn (kolej polowa) lub Lorenbahn (nazwa od Lore – wagonika/wywrotki). Kolej tego rodzaju, była budowana zwykle przy użyciu przenośnych przęseł torowych, tzw. patentowych (prefabrykowanych odcinków toru wraz ze stalowymi podkładami) niekiedy kładzionych wprost na ziemi bez podkładów. Charakteryzowała się niskim kosztem i czasem budowy. Jej wadami była bardzo niska zdolność przewozowa ze względu na konieczność zachowania nacisku na osie nie przekraczającego 4-5 ton i niska trwałość toru. Tabor stanowiły najczęściej lory (platformy) lub proste węglarki dwuosiowe, jednak bywały również eksploatowane „wagony” o konstrukcji zbliżonej do furmanki postawionej na wąskotorowych wózkach. W eksploatacji była przede wszystkim trakcja konna, obok prostych lokomotyw parowych, spalinowych lub benzolowych. Kolej polowa, służyła do przewozu surowców dla przemysłu przetwórczego (zw. też koleją przemysłową) takich jak drewno, glina, kamień, piasek, torf, węgiel brunatny (np. Imbramowice, Jaroszów Kalno, Żarów). Dlatego też znalazła szerokie zastosowanie w ogniotrwałych fabrykach gliny, cegielniach, cukrowniach, hutach żelaza i stali, kopalniach odkrywkowych (piaskownie, żwirownie, kamieniołomy, kopalnie węgla brunatnego i gliny).

Czytaj więcej: Kolejka wąskotorowa w Kalnie

Wojny Pruskie z XIX wieku, cz.4: Krew przelana w wojnie z Austrią - 1866

Drukuj
Utworzono: poniedziałek, 20, kwiecień 2020

Bezpośrednią przyczyną wybuchu wojny w 1866 roku pomiędzy Królestwem Prus a Cesarstwem Austrii, były konflikty związane z administrowaniem terenu księstw Szlezwiku i Holsztyna. Nieporozumienia dyplomatyczne, jak również pruskie prowokacje, rozdarły Związek Niemiecki pomiędzy walczące strony. Część państw poparła Królestwo Prus (Królestwo Włoch i kilka państw Związku Niemieckiego), inne wsparły Cesarstwo Austriackie (Saksonia, Królestwo Hanoweru, Królestwo Bawarii i kilka in.). Działania zbrojne w toku tzw. wojny siedmiotygodniowej (niem. Deutscher Krieg, Preußisch-Deutscher Krieg) rozpoczęli Prusacy przeciwko kontyngentom wojskowym państw Związku Niemieckiego. Siły austriackie podzielone były na dwie armie – Północną i Południową. Na początku czerwca 1866 roku wojska pruskie wkroczyły do administrowanego przez Austrię Holsztyna. Główne i decydujące działania prowadzone były jednak przez armie pruskie w Czechach. Siły pruskie, rozlokowane między Jelenią Górą a Nysą, składały się z I, V i VI armii, w sumie liczące 115000 ludzi, w tym 10000 kawalerzystów i 352 dział. Walki trwały od 16 czerwca do 23 sierpnia 1866 roku. Stoczono dziewięć bitew lądowych i jedną morską, na Morzu Adriatyckim. Były to starcia pod Custozą (24.06.1866), bitwa pod Podolem (26.06.1866), bitwa pod Vysokovem lub Nachodem (27 czerwca 1866), bitwa pod Trautenau (27 czerwca 1866), bitwa pod Langensalza (27.06.1866), bitwa pod Münchengrätz (28.06.1866), bitwa pod Burkersdorfem (28.06.1866), bitwa pod Skalicami (28.06.1866), bitwa pod Jičínem (29.06.1866), bitwa pod Sadową (3.07.1866) i bitwa morska pod wyspą Vis (20.07.1866).

Czytaj więcej: Wojny Pruskie z XIX wieku, cz.4: Krew przelana w wojnie z Austrią - 1866

W sakiewce dawnych mieszkańców gminy Żarów, cz.15: Monety króla pruskiego Fryderyka II

Drukuj
Utworzono: piątek, 17, kwiecień 2020

20 października 1740 roku zmarł cesarz Karol VI Habsburg. Władca Austrii, Czech i Węgier, jeszcze za swego życia uważał, że umowy międzynarodowe zapewnią jego córce bezproblemowe objęcie tronów w krajach dziedzicznych monarchii. O niepodzielności tych krajów miał jednak zadecydować oręż. Ziemie Imperium Habsburgów (Austria, Węgry Czechy, Niderlandy Austriackie, Lombardia, Śląsk i in.) były bowiem w spektrum zainteresowania kilku sąsiednich krajów i ich władców. Zwycięsko z tej międzynarodowej batalii, wyszedł król pruski Fryderyk II, którego armia w ciągu dwóch miesięcy między grudniem 1740, a lutym 1741 roku zajęła prowincję śląską. Maszerująca przeciwko Prusakom armia austriacka marszałka Wilhelma Reinharda von Neipperga, została rozbita 10 kwietnia 1741 roku w bitwie pod Małujowicami. Rok później Austriacy ponieśli kolejną klęskę, 10 maja 1742 roku w bitwie pod Chotusicami. Następczyni Karola VI, Maria Teresa Habsburg w obliczu najazdu bawarsko-francuskiego, zmuszona została do zawarcia układu pokojowego z Prusami, który podpisano 11 czerwca 1742 roku we Wrocławiu. Na jego mocy cały Śląsk, wraz z Ziemią Kłodzką przeszedł we władanie Prus. Austrii pozostał jedynie Śląsk Karniowsko-Opawski, południowa część Księstwa Nyskiego oraz Śląsk Cieszyński. Przez następne ponad 170 lat na Śląsku panowali kolejni królowie Prus i cesarze Niemiec.

Czytaj więcej: W sakiewce dawnych mieszkańców gminy Żarów, cz.15: Monety króla pruskiego Fryderyka II

Dwór w Mikoszowej na ilustracjach z 1 ćwierci XX wieku

Drukuj
Utworzono: poniedziałek, 20, kwiecień 2020

Posiadamy niewiele informacji o dworze, który wznosi się w zachodniej części wsi Mikoszowa, w gminie Żarów. Pierwsza wzmianka o tej rycersko-szlacheckiej siedzibie, pochodzi z 16 czerwca 1686 roku, kiedy wspomniano o tzw. Wohnhause, czli mieszkalnym domu. Widniejąca na wieży dworu pod koniec lat 20-tych XIX wieku data 1664, wskazuje na wcześniejszą metrykę budowli (data budowy lub przebudowy-remontu po zniszczeniach z okresu wojny trzydziestoletniej ?), która była wówczas własnością von Schindelów. Jest prawdopodobne, że dwór obronny powstał znacznie wcześniej, kiedy właścicielami Mikoszowej, byli przez długi czas rycerze von Mühlheim (1403-ok.1550) i von Kalckreuth (1546-ok.1650). Na przełomie XVII i XVIII wieku budowla przestała pełnić funkcje siedziby rodowej właścicieli majętności mikoszowskich – w tym czasie rody von Schindel i von Landescron. Do lat 80-tych XIX wieku dwór w wyniku przebudowy zatracił cechy rezydencjonalno-obronne. Obecnie jest to murowany (tynkowany z tynkowanym detalem), dwukondygnacyjny (użytkowe poddasze) budynek mieszkalny na planie prostokąta. Regularną bryłę dawnego dworu pokrywa ceramiczny dach mansardowy z lukarnami. Fasada budynku zaopatrzona jest w umieszczony osiowo otwór wejściowy. Nad nim wydatna trzyosiowa facjata z trójkątnym szczytem. Pozostałością dawnego założenia obronnego są zachowane sporych rozmiarów narożne przypory.

Czytaj więcej: Dwór w Mikoszowej na ilustracjach z 1 ćwierci XX wieku

Świątynia słońca z parku krajobrazowego w Zastrużu

Drukuj
Utworzono: czwartek, 16, kwiecień 2020

W 1810 roku pruski skarb państwa, przejął majątek klasztorny w Zastrużu, po czym sprzedał go osobom prywatnym. Nowe właścicielki majętności, Maria Ruck i jej spadkobierczyni Zofia Flügel-Hasenclever, przebudowały całe założenie pałacowe, tak aby spełniało wymogi letniej rezydencji. W latach 1812-1828 na terenie dawnych łąk i zagajników położonych między pałacem i rzeką Strzegomką, utworzono park krajobrazowy utrzymany w duchu romantycznym. Park ten składał się z kilku części. W pobliżu pałacu znajdowały się partery kwiatowe, ogród francuski oraz plac zabaw wyposażony karuzele i huśtawki, które były napędzane przez wiatrak. Plac wykorzystywany był także jako miejsce zgromadzeń. Od 1820 roku na wyposażeniu parku znajdowało się kilka łodzi oraz gondola, którymi urządzano wycieczki po kanałach i stawach. Istniały 2 wyspy. Większa stworzona w 1816 roku, połączona była z trasą spacerową tzw. Wysokim mostem (Höhe Brücke). Na środku znajdował się budynek, rodzaj ermitażu z 8 kolumnami, obity drewnem i pokryty dachem ze świerkowej kory. Był to tzw. Letni dom (Sommerhaus). Druga, mniejsza wyspa powstała w 1822 roku. Na niej stała rotunda, która była pokryta dachówką ozdobioną we wzór liści akantu. W parku znajdowała się jeszcze jedna budowla – tzw. Świątynia słońca (Tempel der Sonne), która stała mniej więcej w połowie młynówki. Przy niej zaczynał się kanał wodny prowadzący do stawów.

Czytaj więcej: Świątynia słońca z parku krajobrazowego w Zastrużu

Więcej artykułów…

  1. Zegar na wieży kościoła filialnego pw. Bożego Ciała w Łażanach
  2. Ślad po XVI-wiecznej zbrodni z kościoła parafialnego pw. Wniebowzięcia NMP w Imbramowicach
  3. Architektura zabytkowego zespołu młyna w Siedlimowicach
  4. Kornowie (1732-1945) – dwa stulecia historii właścicieli pałacu w Siedlimowicach

© 2022 Żarowska Izba Historyczna

Friday the 16th. By BlueHost Review and Affiliate Marketing.