Piekarze i rzeźnicy: rzemiosło branży spożywczej w okolicy Żarowa do 1945 r.

Przy lokacji wsi na prawie niemieckim dbano o zapewnienie mieszkańcom wsi niezbędnych usług rzemieślniczych i handlowych. Najczęściej zlecano to sołtysowi, który otrzymywał prawo założenia karczmy, wybudowania młyna i innych warsztatów rzemieślniczych. Szczególnym i ważnym miejscem w nowo lokowanych wsiach były karczmy, gdzie odbywały się spotkania towarzyskie oraz sądy. Karczmy pełniły także funkcję drobnego zakładu wytwórczego, będąc w zależności od przyznanych uprawnień – piekarnią, rzeźnią, browarem lub gorzelnią. Z czasem na wsiach wytworzyły się dwie grupy karczmarzy: dziedzicznych i dzierżawnych. Pierwsi posiadali dziedziczne prawo do przedsiębiorstwa, a często też odpowiednie przywileje takie jak prawo do produkcji piwa i wódki, wypieku chleba, uboju i przerobu mięsa. Niezależnie od karczem na wsiach działali niezrzeszeni w cechach rzemieślnicy branży spożywczej tj. rzeźnicy oraz piekarze. Zawody te rozwinęły się mocno w okresie lokacji miast i wsi na prawie niemieckim.

Czytaj więcej: Piekarze i rzeźnicy: rzemiosło branży spożywczej w okolicy Żarowa do 1945 r.

Hrabiowie von Maltzan

Dawne rody magnackie, arystokratyczne i patrycjuszowskie. To one zbudowały potęgę Ziemi Dolnośląskiej i sprawiły, że dziś zachwycają nas wspaniałe zabytki, parki i opowieści o niezwykłej przeszłości. Do najbardziej znamienitych i zamożnych rodów osiadłych na Śląsku, należeli bez wątpienia Maltzanowie, których korzenie sięgają XII wieku. Za ich najstarszego przedstawiciela uznany jest Bernardus de Multan, lennik biskupa Ratzburg. Udokumentowana genealogia rodu rozpoczyna się od osoby rycerza i pana na zamku w Gadebusch – Ludolfa Moltzana, żyjącego w XIII wieku. Od 1414 r. Maltzanowie byli panami na zamku, a od 1501 r. także miasta Penzlin. W XV w. ród podzielił się na dwa domy: Maltzan (później z przydomkiem: zu Wartenberg und Penzlin) – wywodzący się od Bernarda II (zm. przed 1525 r.) oraz Maltzahn (później z przydomkiem: zu Cummerow und Sarow) – wywodzący się od Ludolfa III (zm. po 1528 r.). W ramach linii rodu Maltzanów – Penzlin – wyodrębniła się gałąź Wartenberg-Militsch osiadła na Śląsku. Jej przedstawiciele byli właścicielami śląskich wolnych państw stanowych: Sycowa (Wartenberg) w latach 1530–1571, a następnie Milicza w latach 1590–1945.

Czytaj więcej: Hrabiowie von Maltzan

Książka "Gmina Żarów. Na przestrzeni wieków"

Zapraszamy na spotkanie autorskie z Bogdanem Muchą, autorem książki Gmina Żarów. Na przestrzeni wieków. To najnowsza publikacja archeologa i historyka, na co dzień specjalisty ds. zbiorów muzealnych w Gminnym Centrum Kultury i Sportu w Żarowie i szefa Żarowskiej Izby Historycznej i naszego kolegi oraz współpracownika Świdnickiego Portalu Historycznego. W sumie to już czwarta książka Bogdana, która tym razem porusza szeroko pojętą tematykę historii Ziemi Żarowskiej od prehistorii po czasy współczesne. Książka stanowi pierwszą część „trylogii”, której kolejne wydania zostały zaplanowane na lata 2023-2024. W części pierwszej Bogdan Mucha zabiera czytelników w długą podróż w czasie od osadnictwa ludności z epoki miedzi poprzez czasy średniowieczne i nowożytne do bardziej współczesnych nam wydarzeń związanych z okresem tzw. „zimnej wojny” i stanu wojennego z lat 1981-1983. Nowa publikacja liczy 209 stron, zawiera 134 ilustracje i jest drugą publikacją wydaną we współpracy autora z wydawnictwem „Archeoreplica”.

Czytaj więcej: Książka "Gmina Żarów. Na przestrzeni wieków"

Dwie nowe wystawy w Żarowskiej Izbie Historycznej

W dniu 16 września 1945 roku odbyło się w Żarowie zebranie mieszkańców miasta i okolicznych wsi zwołane przez ówczesnego wójta Janusza Rokitę. W spotkaniu wzięły udział 84 osoby, głównie młodzi pionierzy osadnictwa na ówczesnych Ziemiach Odzyskanych, którzy przybyli w te strony zwłaszcza z okolic Bochni i Wadowic. W tym czasie gminę Żarów zamieszkiwało 6117 osób i nie istniała tutaj żadna organizacja społeczna. Najbliższa spółdzielnia we wsi Konradswaldau (późniejsze Mrowiny), oddalona była od Żarowa o 2 km. Zebranie inspirowane przez Związek "Samopomocy Chłopskiej", przekształciło się w zebranie założycielskie Gminnej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska".

Żarowska Izba Historyczna, serdecznie zaprasza w dniach 11 maja – 15 czerwca 2022 r., na wystawę pt. Gminna Spółdzielnia "SCH" Żarów. Fotografie – Dokumenty – Pamiątki".

Czytaj więcej: Dwie nowe wystawy w Żarowskiej Izbie Historycznej