Strona wykorzystuje pliki cookies, jeśli wyrażasz zgodę na używanie cookies, zostaną one zapisane w pamięci twojej przeglądarki. W przypadku nie wyrażenia zgody nie jesteśmy w stanie zagwarantować pełnej funkcjonalności strony!

Henri Bonnaffé więzień obozu jenieckiego w Żarowie

Drukuj
Utworzono: wtorek, 16, czerwiec 2015

W ubiegłym roku dwukrotnie poruszaliśmy tematykę związaną z obozem jenieckim w Żarowie oraz niewolniczą pracą jego więźniów. Podstawą do rozważań był wówczas list przesłany nam przez panią Valérie Tinon-Renaud z Metz, której dziadek Édouard Tinon, przebywał w latach 1941-45 w Żarowie. Wówczas też publikowaliśmy udostępnione relacje jeńca Maxime Poinsota, który opisywał pobyt w tutejszym obozie oraz wykonywaną w nim pracę. Pani Valérie nadal poszukuje informacji, które pozwolą odnaleźć miejsce, w którym pochowano jej dziadka, zmarłego podczas zimowej ewakuacji obozu w lutym 1945 roku. Na forum poświęconym informacjom o zaginionych podczas wojny żołnierzom i jeńcom francuskim, pani Valérie otrzymała w ostatnim czasie informację od rodziny Bonnaffé, której bliski, nieżyjący już Henri Bonnaffe, był więźniem obozów kolejno w Angoulême, Görlitz, Saarau i Bad Sulza. Z powojennych zeznań, spisanych przy ubieganiu się o odszkodowanie za pobyt w niewoli, wynika, że Henri Bonnaffé ur. 19.05.1900 w Cessières, zm. 27.10.1988 w Laon, kapral w 10. pułku Kirasjerów (10e régiment de cuirassiers) z 4 dywizji rezerwy pancernej (4e division cuirassée), trafił do niewoli niemieckiej 25 czerwca 1940 roku pod Angoulême, początkowo przetrzymywany w Frontstalag 184 Angoulême (Charente), w lipcu 1940 roku został przewieziony do Stalagu VIII A Görlitz, skąd w kwietniu 1941 roku wraz z innymi jeńcami trafił do "camp de prisonniers de No. 1196" (obóz jeniecki nr 1196) w miejscowości "Saarau, Basse-Silésie, Allemagne" (Żarów, Dolny Śląsk, Niemcy). Pani Valérie oprócz powojennych zeznań Henriego Bonnaffe, potwierdzonych przez świadków, otrzymała również skan fotografii, która została opisana jako "A-Kdo 1196, le travail agricole, été 1943", czyli Arbeitskommando 1196, prace rolnicze, lato 1943. Skan tej fotografii oraz zeznanie Henriego Bonnaffé, przesłała nam z zapowiedzią jesiennej wizyty w Żarowie, gdyż jak sama pisze bardzo chce zobaczyć miejsce, w którym stał obóz oraz stary cmentarz.

Czytaj więcej: Henri Bonnaffé więzień obozu jenieckiego w Żarowie

Kilka słów o katastrofie kolejowej z 15 marca 1877 roku między Imbramowicami i Mietkowem

Drukuj
Utworzono: wtorek, 09, czerwiec 2015

W marcu 1837 roku z inicjatywy wrocławskiego kupca Gustava Heinricha von Ruffera powstał komitet budowy linii kolejowej z Wrocławia do Wałbrzycha. Prace ziemne przy budowie odcinka Wrocław Świebodzki – Świebodzice rozpoczęte zostały 21 kwietnia 1842 roku. W trakcie robót w okolicy malutkiego wówczas Żarowa odkryte zostały złoża węgla brunatnego, kaolinu oraz pirytów. Od tego czasu rozpoczyna się dynamiczny rozwój tej osady, budowa fabryk i powstanie przemysłu, którego ojcem chrzestnym był Carl Friedrich von Kulmiz (wówczas właściciel firmy budowlanej, zaangażowanej przy budowie omawianej linii kolejowej). Decyzja o budowie żelaznego szlaku pomiędzy ówczesnym Breslau a Freiburgiem, wymuszona została wzrostem zapotrzebowania na węgiel oraz trudnościami w transporcie tego surowca na większe odległości. Prace przy budowie linii trwały ponad półtora roku, a zaangażowanych w nie było ponad 2 tysiące robotników. We Wrocławiu kosztem ponad 150 tys. talarów powstał dworzec Świebodzki. W Świebodzicach natomiast za sumę 104 tys. talarów wzniesiono dworzec z magazynami i placami załadunkowymi węgla. Linię Wrocław Świebodzki – Świebodzice oddano do użytku 29 października 1843 roku. W roku 1844 roku liczącą 58 kilometrów linię pokonywały 3 (w lecie) lub 2 (zimą) pary pociągów, wyruszające równocześnie z obu krańców jednotorowej linii i mijające się w Imbramowicach. Na całej trasie linii wybudowano 5 stacji – Wrocław Świebodzki (Breslau Freiburger Bahnhof), Kąty Wrocławskie (Kanth), Imbramowice (Ingramsdorf), Jaworzyna Śląska (Königszelt), Świebodzice (Freiburg) oraz 2 przystanki – Smolec (Schmolz) i Mietków (Mettkau). W 1851 roku linia została przedłużona do Wałbrzycha Fabrycznego w pobliże tamtejszego zagłębia węglowego. W tym czasie liczba stacji wzrosła z 5 do 11. Wybudowano wówczas (1853 rok) stacje we Wrocławiu Zachodnim (Gross Mochbern), Sadowicach (Sadewitz), Żarowie (Saarau) i Cierniach (Zirlau). Na stacje przemianowano dotychczasowe przystanki w Smolcu i Mietkowie.

Czytaj więcej: Kilka słów o katastrofie kolejowej z 15 marca 1877 roku między Imbramowicami i Mietkowem

Cegła z fabryki von Kulmiza pamiątką po alpejskich walkach z czasów I wojny światowej

Drukuj
Utworzono: poniedziałek, 25, maj 2015

Surowcem mineralnym, który miał decydujący wpływ na powstanie Żarowskiej Fabryki Szamotowej C.Kulmiz Chamottenfabrik Saarau, C.Kulmiz, był bez wątpienia kaolin, którego złoża występują pomiędzy Żarowem, Mrowinami i Kalnem oraz w pobliżu Gołaszyc i Pożarzyska. Wydobycie kaolinu na obrzeżach Żarowa rozpoczęto w 1843 roku. Rok wcześniej powstała żarowska cegielnia, produkująca metodami tradycyjnymi piecowe kafle, cegły, dachówki i inne materiały budowlane. Po opracowaniu nowych metod przygotowania surowca i zmechanizowaniu wytwórczości, w 1850 roku ruszyła produkcja na skalę przemysłową nowego zakładu, któremu nadano nazwę Żarowska Fabryka Szamotowa C.Kulmiz. Dynamicznie rozwijające się przedsiębiorstwo otrzymało państwowy złoty medal zasługi dla rozwoju przemysłu w 1861 roku, a także medal zasługi dla rozwoju przemysłu na światowej wystawie we Wiedniu w 1873 roku oraz złoty medal zasługi dla rozwoju przemysłu na Śląskiej Wystawie Rzemiosła i Przemysłu we Wrocławiu w 1881 roku. Wkrótce potem zbudowane zostały dwie fabryki filialne. Jedna z nich powstała w 1889 roku w czeskim Halbstadt, druga w 1899 roku w bawarskim Marktredwitz. Obie zaopatrywane były w surowiec wydobywany i sprowadzany z Żarowa. W 1896 roku przedsiębiorstwo przekształcono w spółkę z.o.o. i nadano nazwę Zjednoczone Zakłady Szamotowe w Żarowie, dawniej K.Kulmiz, spółka z.o.o. Vereinigte Chamottenfabrik vormals C.Kulmiz G.m.b.H., Saarau. Pod tą nazwą zakłady funkcjonowały do 1932 roku, kiedy to samodzielna spółka na skutek trudności finansowych przejęta została przez berlińskie konsorcjum Didier Werke A.G. Po poprawie koniunktury na wyroby szamotowe w 1935 roku zakłady żarowskie, wówczas Didier Werke A.G. Saarau, należały do najnowocześniejszych w branży na terenie całych Niemiec. Tylko w 1938 roku wyprodukowały 48 000 ton wyrobów ognio- i kwasoodpornych. Wyroby żarowskiej fabryki (względnie Halbstadt lub Marktredwitz) sprzedawane były do różnych zakątków Europy, dlatego dzisiaj nie dziwią nas cegły opatrzone marką C.Kulmiz, które spotykane są nawet w Kramatorsku (dzisiaj wschodnia Ukraina, dawniej Cesarstwo Rosyjskie). Do najbardziej niesamowitych geograficznie oraz historycznie miejsc, do jakich dotarły żarowskie "szamotówki" jest bez wątpienia Forcella Bragarolo – umocnione pozycje frontowe z okresu I wojny światowej, położone na wysokości ponad 2500 m n.p.m. we włoskich Dolomitach (Wschodnie Alpy). Kto i po co zawlókł cegły Kulmiza w trudno dostępny górski rejon, gdzie podstawowym budulcem był wszechobecny kamień ?!

Czytaj więcej: Cegła z fabryki von Kulmiza pamiątką po alpejskich walkach z czasów I wojny światowej

4.06.1745 - 4.06.2015 - 270. lat od bitwy pod Dobromierzem

Drukuj
Utworzono: czwartek, 04, czerwiec 2015

W latach 1740-1763 król Prus Fryderyk II i władczyni Austrii Maria Teresa, a także sprzymierzeńcy obojga, stoczyli trzy wojny o Śląsk, tzw. wojny śląskie. Tę zasobną i dobrze rozwiniętą krainę zdobyły i utrzymały Prusy, dzięki czemu awansowały do grona mocarstw. Niedługo potem awans ów umożliwił im zainicjowanie rozbiorów Polski, a w sto lat po wojnach śląskich – zjednoczenie Niemiec. Nastąpiło ono w duchu pruskiego militaryzmu, który stał się militaryzmem niemieckim i fatalnie zaciążył na dziejach ludzkości w wojnach światowych. Nic więc dziwnego, że zdobycie i utrzymanie Śląska przez Prusy bywa uznawane za najważniejszą aneksję terytorialną czasów nowożytnych (1). Historia wojen śląskich nie znalazła dużego odzwierciedlenia w polskiej publicystyce historycznej. Temtat ten z rzadka gości również na szkolnych lekcjach historii. Nic zresztą dziwnego, skoro jest dalece odległy od historii ziem należących wówczas do Królestwa Polskiego. Na przestrzeni wieków granice oraz przylależność terytorialna obszaru, na którym toczono wyniszczające wojny uległa zmianom. Dzisiaj mówiąć i chcąc poznać XVIII-wieczną historię naszego miejsca zamieszkania, musimy przenieść się w czasy kiedy w grze o Śląską krainę uczestniczyły dwa państwa: Prusy i Austria, wspierane na przemian przez Rosję. Mieszkańcy okolic Żarowa nie tylko służyli przymusowo w szeregach obu wrogich sobie armii, lecz także szczególnie boleśnie odczuli wojenne zmagania z lat 1757-62, kiedy to dość często "gościli" u siebie stojące kwaterą oddziały austriackie, pruskie i rosyjskie. Panujący od prawie stu lat pokój pomiędzy Austrią i Prusami zmącony został w 1740 roku. Najpierw z końcem maja tego roku tron pruski objął Fryderyk II Hohenzollern, któremu przyświecała idea rozbudowania potęgi Prus na drodze wojen i podbojów. Ten przebiegły władca – ryzykant, nie musiał zbyt długo czekać na łakomy kąsek. Oto w sąsiedniej Austrii zmarł w październiku cesarz Karol VI. Rozpoczęły się wewnętrzne niesnaski o tron cesarski, na który pazury ostrzył sobie monarcha bawarski Karol Albert. Ziemie Imperium Habsburgów (Austria, Węgry Czechy, Niderlandy Austriackie, Lombardia, Śląsk i in.) były bowiem w spektrum zainteresowania kilku sąsiednich krajów i władców. Wedle starego porzekadła "gdzie dwóch się bije tam trzeci korzysta" całe to zamieszanie wykorzystał Fryderyk II, którego armia w ciągu dwóch miesięcy między grudniem 1740, a lutym 1741 roku zajęła prowincję śląską.

Czytaj więcej: 4.06.1745 - 4.06.2015 - 270. lat od bitwy pod Dobromierzem

Kamieniarze i kamienne zabytki z XIII-XVIII wieku w gminie Żarów

Drukuj
Utworzono: środa, 20, maj 2015

Kamień należy do niewielu materiałów budowlanych, których zastosowanie sięga dziesiątków wieków wstecz. Możemy stwierdzić, że poznajemy kulturę starożytną po jej zabytkach i to dzięki temu, że zostały wykonane z kamienia. Do dziś podziwiamy egipskie piramidy, budowle starożytnych gmachów greckich, rzymskich zamków, kościołów i katedr średniowiecza, zachwycając się nie tylko właściwościami materiałów kamiennych, lecz również techniką i sztuką budowania tych obiektów w tamtych czasach.Z opisów historycznych wynika, że budownictwo w okresie średniowiecza opierało się na działalności tzw. strzech budowlanych, które stanowiły jedyny aparat wykonawczy przy wznoszeniu każdej większej budowli. Celowym więc będzie zapoznanie się z ich zasadami organizacji pracy. Średniowieczna strzecha budowlana była doskonale zorganizowanym zespołem składający się z kwalifikowanych pracowników budowlanych, początkowo kamieniarzy i układaczy (muratorów), a także cieśli. Po wprowadzeniu cegły, jako budulca, w skład zespołu weszli także murarze. Na czele zespołu stał mistrz strzechy, który najczęściej był równocześnie kierownikiem budowy tzw. Magister operis. Jego zastępcą był tzw. Magister Lapicida - mistrz kamieniarski, często kwalifikowany rzeźbiarz w kamieniu, ale znający także dokładnie technologie ręcznej obróbki i budownictwo kamienne.Poza tym był tzw. Magister cementarius, który kierował przygotowaniem zapraw wiążących potrzebnych w dużych ilościach na budowie. Strzecha miała swój statut wewnętrzny - regulujący prawa i obowiązki wszystkich członków zespołu. Statut silnie podkreślał dyscyplinę i warunki pracy oraz obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej zespołu.Ze względów konkurencyjnych chroniono w szczególnej tajemnicy plany budowlane zespołu, źródła surowca kamieniarskiego, sekretów technologii a także cennik płac i księgi rachunkowe zespołu. Historia powstania średniowiecznych strzech budowlanych w zachodniej Europie jest bardzo ciekawa i według źródeł niemieckich przedstawia się następująco: Wolne i samodzielne strzechy budowlane powstały i rozwinęły się z klasztornych warsztatów budowlanych we wczesnym średniowieczu głównie we Francji i północnych Włoszech i doszły do największego rozkwitu z początkiem XII wieku. Przed nimi już istniały i pracowały wyżej wymienione klasztorne zespoły budowlane, założone przy poszczególnych zakonach np. benedyktynów, cystersów itp. a składające się wyłącznie z braci zakonnych znających rzemiosło budowlane kamieniarskie.

Czytaj więcej: Kamieniarze i kamienne zabytki z XIII-XVIII wieku w gminie Żarów

Więcej artykułów…

  1. Historia techniki II wojny światowej: Niemieckie niszczyciele czołgów
  2. Uroboros - staroegipski symbol w kościele pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Bukowie
  3. Buków, Imbramowice, Pożarzysko - gotyckie sakramentaria i znaki wyryte pół tysiąca lat temu
  4. Zegar słoneczny z kościoła pw. Bożego Ciała w Łażanach

© 2022 Żarowska Izba Historyczna

Thursday the 8th. By BlueHost Review and Affiliate Marketing.