O cudownym Krucyfiksie z Wierzbnej

Znak lub przedmiot w formie dwóch lub wielu linii, które przecinają się najczęściej pod kątem prostym, to jeden z najstarszych symboli w dziejach ludzkości. Krzyż (z łac. Crux), o którym mowa, znany był już w większości religii świata antycznego. Jego wizerunek utożsamiano zazwyczaj z formą kultu sił przyrody, a w szczególności ognia, słońca oraz życia. Do najstarszych przedstawień należy z całą pewnością staroegipski krzyż anch "crux ansata", w kształcie litery T z pętlą u góry. Symbol ten oznaczał życie. We Wczesnym Okresie Dynastycznym, krzyż anch utożsamiano z boginią płodności Izydą i bogiem śmierci oraz odrodzonego życia – Ozyrysem. Krzyż był także symbolem greckiego Dionizosa, babilońskiego Bela, tyryjskiego boga Dumuzi i nordyckiego Odyna (Wodana). W starożytności, znakiem tym posługiwały się również ludy indoeuropejskie z Persji i Indii. Krzyż miał symbolizować tam ogień i bardzo często ukazywano go w formie swastyki, czyli równoramiennego krzyża o ramionach zagiętych pod kątem prostym. W celach religijnych, znak dwóch bądź kilku przecinających się linii, stosowany był przez kapłanów w prekolumbijskich cywilizacjach Azteków i Majów oraz przez chińskich buddystów. Jako symbol bóstw solarnych, Krzyż występował w archeologicznych kulturach łużyckiej i pomorskiej. Później pojawiał się dosyć często u Celtów, Słowian (krzyż równoramienny, często w kształcie litery X oraz sześcio-, ośmioramienny) oraz wśród ludów germańskich, które posługiwały się nim na długo przez rozpoczęciem ery chrześcijańskiej. W Imperium Rzymskim, symbol krzyża pojawił się ma monetach Juliusza Cezara i Oktawiana Augusta. Rzymski bóg przyrody, Bachus, przedstawiany był czasami z opaską na głowie, ozdobną w liczne wizerunki krzyża. Rozwój w II i III wieku n.e. kultu perskiego boga słońca Mitry, bardziej upowszechnił ten znak w Rzymie. Wyznawcą tego zaadoptowanego pogańskiego boga był nawet cesarz Konstantyn Wielki (272-337), który Krzyż typu chi rho w formie greckiej litery X z nałożoną literą P, uczynił swoim godłem, umieszczanym pospolicie na monetach i wojskowych sztandarach. Imperator pomimo, że w edykcie mediolańskim z roku 313, zalegalizował wiarę chrześcijańską, to chrzest przyjął dopiero na łożu śmierci.

Czytaj więcej: O cudownym Krucyfiksie z Wierzbnej