Strona wykorzystuje pliki cookies, jeśli wyrażasz zgodę na używanie cookies, zostaną one zapisane w pamięci twojej przeglądarki. W przypadku nie wyrażenia zgody nie jesteśmy w stanie zagwarantować pełnej funkcjonalności strony!

Żarowski "Marienhaus" - plany architektoniczne i fotografie

Drukuj
Utworzono: środa, 16, sierpień 2017

Jak pisze Tomasz Ciesielski w swoim opracowaniu pt. Żarów. Historia Miasta i Gminy ... W 1910 r. małżonkowie Eugen Karl i Marie Anna von Kulmiz postanowili wybudować w Żarowie dom opieki nad młodzieżą. Projekt budynku opracował wrocławski architekt Henry. Budowę rozpoczęto na terenach i ze środków von Kulmizów w 1912 r. i ukończono po ponad roku. W dniu 16 XII 1913 r. odbyło się pierwsze nabożeństwo i nastąpiło poświęcenie budynku, który od imienia fundatorki otrzymał nazwę „Marienhaus”. W wyniku starań miejscowej społeczności ewangelickiej w największym pomieszczeniu urządzono kaplicę. Ściany i sufit pokryte były polichromią, a duże okna otrzymały kolorowe szyby. Przy ścianach północnej i wschodniej wznosiły się empory. Skromny ołtarz umieszczony był w południowej części sali, w niewielkiej niszy. W 1931 r. wzbogacono wystrój ołtarza o obraz „Chrystus na morzu”. Pozostałe pomieszczenia „Marienhausu” wykorzystywano zgodnie z założeniem - służyły wychowaniu kulturalnemu i zawodowemu młodzieży. Odbywały się w nim zebrania gminy, towarzystw i związków ewangelickich. Była też w „Marienhaus” biblioteka założona przez von Kulmizów (podarowali ok. 2000 książek). Wkrótce po wybudowaniu von Kulmiz przekazali obiekt gminie, ale darowizna obciążona była usterkami natury prawnej. Wyszło to na jaw w 1926 r., kiedy likwidowano fabrykę maszyn „Marie”. Okazało się wtedy, że gmina wyznaniowa nie nabyła praw własności do placów, na którym stały „Marienhaus” i pobliskie probostwo. Konieczne stało się wykupienie terenu. Dzięki pomocy władz kościelnych, Związku Gustawa Adolfa i Towarzystwa Ewangelickiego żarowskiej społeczności protestanckiej udało się bardzo szybko zebrać potrzebną na ten cel kwotę 36000 marek. Sprawy własnościowe uporządkowano ostatecznie w 1927 r.

"Marienhaus" w latach swojej świetności

 

"Nefryt"- niefortunna "ozdoba" Żarowa z czasów PRL 

 

Początkowo w „Marienhaus” odbywały się tylko popołudniowe nabożeństwa w dni świąteczne, a duchowni dojeżdżali z Piotrowic. W styczniu 1921 r. na prośbę miejscowej społeczności ewangelickiej wikariusz parafialny przeniósł się na stałe z Piotrowic do Żarowa. Otrzymał do dyspozycji dom podarowany przez von Kulmizów. Od tego momentu w „Marienhaus” regularnie odbywały się nabożeństwa i uroczystości religijne. W 1925 r. wikariat żarowski stał autonomiczna częścią parafii - m.in. uzyskał prawo prowadzenia własnych ksiąg metrykalnych. Następnym krokiem było zrównanie w prawach kościołów i duszpasterzy piotrowickiego oraz żarowskiego. Nastąpiło to pod koniec 1925 r. Powstała parafia Piotrowice-Żarów obsadzona przez dwóch pastorów, którzy na zmianę odprawiali nabożeństwa w obu kościołach. Istniała do lata 1946 r., kiedy to wysiedlono duchownych ewangelickich. Kilka miesięcy wcześniej, w lutym 1946 r. wójt żarowski J.Rokita zamknął „Marienhaus” pod pretekstem, że dochodziło w nim do głoszenia propagandy antypolskiej. Dalej czytamy ... W latach 70-tych estetykę miasta poprawiły remonty ulic, domów i wyburzenie kilku ruder. Jedną z nich był budynek po dawnej świątyni ewangelickiej „Marienhaus”. Odebrany ewangelikom jeszcze w lutym 1946 r., nie został ostatecznie przekazany katolikom. Co gorsza nie potrafiono sensownie zagospodarować budynku. Pełniący rolę rupieciarni niszczał i pod koniec lat 60-tych stan „Marienhausu” zaczął grozić katastrofą budowlaną. W drugiej połowie lat 70-tych został rozebrany. Na jego miejscu powstał obiekt handlowo-restauracyjny „Nefryt”, którego mało przemyślana bryła architektoniczna raczej nie ozdobiła Żarowa.

Z pewnością wielu mieszkańców Żarowa pamięta dawny „Marienhaus”. My chcemy zaprezentować dzisiaj naszym czytelnikom komplet planów architektonicznych obiektu, sporządzonych na początku lat 60-tych, a także podobnie datowane fotografie, które w ostatnim czasie trafiły do zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej.

Posiadacie wiedzę na temat interesujących miejsc, budowli, a może znacie jakąś ciekawą historię ?? Podzielcie się z nami swoją wiedzą lub starociami z domowych strychów, głębokich szuflad oraz rodzinnych albumów. Wszelkie informacje, skany fotografii i dokumentów możecie przesyłać bez wychodzenia z domu na adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.. Skany bądź fotografie, oględziny wszelkich dokumentów i przedmiotów możemy wykonać również od ręki w Gminnym Centrum Kultury i Sportu w Żarowie przy ul. Piastowskiej 10A. Utrwalmy wspólnie w słowie pisanym oraz wzbogacimy historię Naszej Małej Ojczyzny.

 

Widok na elewację południową 

 

 Widok na narożnik południowo-zachodni

 

 Widok na narożnik północno-zachodni

 

Kliknij obrazek aby powiększyć

 

Kliknij obrazek aby powiększyć 

 

Kliknij obrazek aby powiększyć

 

Kliknij obrazek aby powiększyć

 

Kliknij obrazek aby powiększyć

 

Kliknij obrazek aby powiększyć

 

Kliknij obrazek aby powiększyć

 

Kliknij obrazek aby powiększyć

 

Kliknij obrazek aby powiększyć

 

Kliknij obrazek aby powiększyć

 

Kliknij obrazek aby powiększyć

 

Kliknij obrazek aby powiększyć

 

Źródła:
T.Ciesielski, Żarów. Historia Miasta i Gminy, Żarów 2006
Archiwum Żarowskiej Izby Historycznej

Opracowanie
Bogdan Mucha