Terenowa Obrona Przeciwlotnicza (TOPL) w Dolnośląski Zakładach Chemicznych "Organika" w Żarowie – lata 1953-1967

W 1951 roku Sejm Rzeczpospolitej Polskiej uchwalił ustawę o powołaniu Terenowej Obrony Przeciwlotniczej (TOPL) na czele z Komendą Główną Obrony Przeciwlotniczej (OPL), podporządkowaną Urzędowi Rady Ministrów. Uchwała Rady Ministrów będąca aktem wykonawczym do ustawy, zobowiązywała wszystkie organy władzy, urzędy, instytucje, zakłady pracy i organizacje społeczne - do przygotowania terenowej obrony przeciwlotniczej. Wszystkie przedsięwzięcia TOPL w początkowym okresie zostały podporządkowane ochronie ludności i ważnych obiektów przed skutkami bombardowań lotniczych i napadu gazowego, a w latach następnych - także przed działaniem broni jądrowej, która stanowiła nowy i niezwykle niebezpieczny wynalazek. Wszelkie wytyczne dotyczące zasad organizacji oraz zadań TOPL ujęte zostały w piśmie nr 030 z dnia 30 stycznia 1951 roku, a więc jeszcze przed przyjęciem ustawy. Dotyczyły one: a) „zorganizowania i przygotowanie ogółu ludności, zakładów przemysłowych i użyteczności publicznej, obiektów komunikacyjnych i łączności, urzędów i instytucji państwowych oraz wszelkiego rodzaju przedsiębiorstw do obrony przed napadami z powietrza oraz szybkiego i sprawnego usuwania skutków tych napadów, b) zorganizowania i przygotowania sieci alarmowania, zaciemniania i rejestracji, c) zorganizowania i przygotowania odpowiednich pod względem ilości i jakości, służb i pogotowi, stosownie do charakteru i potrzeb poszczególnych miast, osiedli i obiektów, d) szkolenia służb i pogotowi oraz ogółu ludności w zakresie TOPL, e) dostosowania budownictwa przemysłowego, administracyjnego i mieszkalnego do potrzeb TOPL, f) przygotowania odpowiednich urządzeń zabezpieczających w miastach, osiedlach i obiektach, g) planowania zaopatrzenia ogółu ludności, miast, osiedli i obiektów (przemysłowych, komunalnych itp.) w sprzęt i środki TOPL, h) operacyjnego kierownictwa akcją obronną w zakresie TOPL.

W początkowym okresie TOPL do wykonywania zadań ratowniczych przewidziano specjalne jednostki typu cywilnego, tzw. grupy unitarne i grupy samoobrony. Pierwsze pojawiły się około 1953 roku jako jednostki TOPL w I i II grupie obiektów. Zajmowały wówczas uprzywilejowaną pozycję. Typowa grupa unitarna składała się z drużyn sanitarnej, przeciwpożarowej, ochrony przeciwchemicznej, remontowo-budowlanej i ochrony porządku. Posiadała jak na ówczesne czasy, uniwersalną strukturę dostosowaną do przewidywanego charakteru prac ratowniczych w obiekcie TOPL. W obiektach III kategorii organizowano natomiast grupy samoobrony. Oba rodzaje tych jednostek utrzymały się przez następnych kilka lat. W 1956 roku Komendę Główną TOPL podporządkowano ministrowi spraw wewnętrznych. Według danych Naczelnej Izby Kontroli z 1961 roku grup unitarnych było 871 i 951 grup samoobrony, w których skład wchodziło 364 tys. ludzi. Od połowy lat 50-tych zaczęły powstawać jednostki TOPL o charakterze specjalistycznym. Organizowano je przeważnie na bazie zakładów pracy, urzędów i instytucji administrowanych przez rady narodowe. Wykształciły się trzy ich rodzaje: zespoły ratownicze, jednostki służb specjalistycznych, jednostki zwane zmilitaryzowanymi. Zespoły ratownicze odnosiły się do środowiska wiejskiego, składały się z dwóch drużyn – sanitarnej i ratownictwa technicznego. Jednostki zmilitaryzowane formowano na mocy uchwały KOK w sprawie Terenowej Obrony Przeciwlotniczej z 1959 roku jako szczególnie mobilne formacje do zadań ratunkowych w rejonach porażenia bronią jądrową. Przede wszystkim rozbudowano pod odziały służb specjalistycznych. W 1964 roku istniały następujące rodzaje służb specjalistycznych:

1. Służba medyczno-sanitarna zorganizowana na bazie jednostek wydziału zdrowia prezydium rady narodowej. W jej skład wchodziły 4 oddziały specjalistycznej pomocy lekarskiej, 166 oddziałów pierwszej pomocy medycznej (OPPM), 240 oddziałów wyszukiwania i wynoszenia poszkodowanych (OWWP), 94 oddziały transportu sanitarnego, 44 punkty pomocy lekarskiej (PPL) z 1158 łóżkami – ogółem 85 099 ludzi. W wypadku wojny można było liczyć na pomoc służby zdrowia: 137 stałych szpitali, 701 szpitali zamkniętych i 585 szpitali improwizowanych, 4537 ośrodków zdrowia, 395 stacji sanepidu, 180 stacji krwiodawstwa i 52 hurtownie farmaceutyczne. Służba w razie potrzeby miała rozwinąć w rejonach porażenia odpowiednie punkty pomocy rannym i skażonym, dostosowując swe siły do zwiększonego zakresu zadań medycznych.

2. Służba przeciwpożarowa bazowała na zasobach straży pożarnych zarówno zawodowych, jak i ochotniczych, i tzw. obowiązkowych. Z dokonanego bilansu wynikało, iż można było liczyć na 14 736 miejskich i 3113 obiektowych jednostek strażackich, zorganizowanych zależnie od potrzeb w bataliony, kompanie, plutony i sekcje. Jej zadanie zasadniczo sprowadzało się do lokalizacji i likwidacji ognisk pożarów w rejonach porażenia oraz ratowania ludzi z płonących obiektów

3. Służba ratownictwa technicznego formowana była na bazie przedsiębiorstw budowlanych, montażowych, podległych radom narodowym. Dzieliła się na trzy części: oddziały z ciężkim sprzętem, jednostki ze sprzętem lekkim i drużyny drogowe – razem 3444 jednostki, liczące łącznie 60 tys. ludzi. Do głównych zadań służby zaliczano: wydobywanie ludzi spod gruzowisk, oczyszczanie arterii komunikacyjnych, usuwanie szkód w sieciach komunalnych.

4. Służba odkażania i dezaktywacji została sformowana na bazie miejskich przedsiębiorstw oczyszczania, pralni, farbiarni, łaźni itp. Placówek. W jej skład wchodziło około 180 jednostek z 9 tys. ludzi. Jej rola polegała na rozwijaniu w razie potrzeby tych urządzeń, jak: kąpieliska odkażające, punkty odkażania odzieży i punkty odkażania transportu, uruchamiała laboratoria chemiczne i warsztaty naprawcze

5. Służba energetyczna dzieląca się na dwie specjalności: napraw sieci WN, napraw sieci NN – w sumie 368 pod odziałów. W jej składzie znalazły się także posterunki wygaszania oświetlenia

6. Służba weterynaryjna opierała się na zakładach i instytucjach cywilnej służby weterynaryjnej Ministerstwa Rolnictwa. Można było liczyć na 1703 różne jednostki tej służby, w tym 702 posterunki pomocy weterynaryjnej, 92 kolumny dezynfekcyjne, 63 laboratoria i 1928 zakładów leczniczych dla zwierząt

7. Służba ochrony radiologicznej bazująca na krajowych placówkach kontroli skażeń, podlegających pełnomocnikowi ds. Pokojowego Wykorzystania Energii Jądrowej. Jej celem było wykrywanie, analizowanie i określanie skażenia promieniotwórczego. Składała się ze zmilitaryzowanych oddziałów pomiarów skażeń szczebla centralnego wojewódzkich i powiatowych placówek pomiaru skażeń, wykrywania skażeń zakładów pracy oraz posterunków i patroli rozpoznawczych jednostek TOPL

8. Służba transportowa wykorzystująca zasoby miejscowego transportu, zwłaszcza przedsiębiorstw komunikacyjnych podlegających radom narodowym. Jej zadanie sprowadzało się do zapewnienia zapotrzebowania dla jednostek TOPL oraz ewakuacji ludności

9. Służba żywnościowo-odzieżowa oparta na placówkach sieci handlu wewnętrznego. W skład tej służby wchodziło: 116 oddziałów dostaw artykułów spożywczych, 114 piekarniczych, 114 odzieżowych i 113 transportowych

10. Służba łączności zbudowana została na bazie terenowych jednostek Ministerstwa Łączności w celu zapewnienia obsługi stanowisk TOPL i systemu alarmowania ludności.

W niektórych ministerstwach organizowano ponadto tzw. pogotowia o charakterze specjalistycznym. Do dyspozycji komendanta głównego TOPL przydzielono wojskowe jednostki (trzy bataliony inżynieryjno-saperskie KBW). Do dyspozycji komendantów TOPL przygotowywano ponadto zmilitaryzowane oddziały ratownictwa technicznego, sformowane w resorcie budownictwa. Dodać też trzeba, iż do zabezpieczania działań ratunkowych przewidywano użycie jednostek Milicji Obywatelskiej.

Artykuł prasowy pt. Czym jest TOPL ?, zamieszczony w Jednodniówce Komisji Organizacyjnej TOPL (dodatek do nr 16 Wiadomości Fabrycznych), Rzeszów 1960 (archiwum autora)

Jest rzeczą oczywistą, że funkcje i zadania TOPL stanowiły pochodną potencjalnego zagrożenia państwa, postrzeganego wówczas głównie jako niebezpieczeństwo związane z agresją zbrojną. Na przełomie lat 50 i 60-tych, w dobie eskalacji „zimnej wojny” dostrzeżono nowy rodzaj zagrożenia, związany z wykorzystaniem broni jądrowej, co wpłynęło na kształt i charakter zadań TOPL. Decydujące znaczenie miały tutaj wyniki prac Międzyresortowej Komisji Obrony Przeciwatomowej, powołanej 14 maja 1956 roku Sformułowała ona bowiem siedem problemów dotyczących: a) szkolenia specjalistów i ludności w zakresie obrony przeciwatomowej, b) rozpoczęcia przygotowań służby zdrowia do zadań w rejonie porażenia jądrowego, c) opracowania taktyki akcji gaśniczej w pożarach przestrzennych, d) przygotowania schronów i innych ukryć, zapewniających ochronę przed skutkami działania broni jądrowej, e) opracowania taktyki ratownictwa technicznego, f) zabezpieczenia inżynieryjno-technicznego ciągłości pracy przemysłu, g) zorganizowania sprawnej służby obserwacyjno-meldunkowej i alarmowej, przygotowania ochrony indywidualnej zarówno po względem sprzętu jak i metodologii

Wkrótce potem ukazała się uchwała Komitetu Obrony Kraju z dnia 30 września 1959 r., która wytyczyła nowe cele i zadania TOPL na wypadek zagrożenia jądrowego. Do najważniejszych z nich należały: sprawa sposobów i środków przygotowania ludności cywilnej, sporządzenia planów ewakuacji oraz dostosowania schronów do nowych rodzajów zagrożeń. Odzwierciedleniem wytycznych uchwały stały się nowe cele TOPL, dotyczące: a) zapewnienia ochrony życia ludności całego kraju przed skutkami działania broni masowego rażenia, zwłaszcza jądrowej, b) zapewnienia pomocy osobom poszkodowanym oraz ratowanie mienia materialnego, c) uczestniczenie w akcjach ratunkowych czasu pokoju

2 kwietnia 1964 roku po powołaniu Obrony Terytorialnej Kraju (podlegała ministrowi obrony narodowej) TOPL weszła w jej skład, zmieniając nazwę na Powszechną Samoobronę, a KG TOPL została przemianowana na Inspektorat Powszechnej Samoobrony.

Terenowa Obrona Przeciwlotnicza (TOPL) w Dolnośląski Zakładach Chemicznych "Organika" w Żarowie

Rok 1953

Na terenie Dolnośląskich Zakładów Chemicznych powstała organizacja pod nazwą "Obiektowa Grupa Unitarna". Komendantem został dyr. Komandowski F., szefem OGU – Buszkiewicz a od 5 XI 1953 roku – Stańczak Stanisław. Zorganizowano 5 drużyn specjalistycznych a mianowicie: 1. medyczno-sanitarna – 37 członków, 2. przeciwpożarowa – 27 członków, 3. przeciwchemiczna – 11 członków, 4. remontowo-budowlana – 16 członków, 5. ochrony – 24 członków. Razem 114 osób. Był to rok intensywnego szkolenia tak kadry kierowniczej jak i członków OGU. Pierwsze szkolenia członków OGU odbywały się w świetlicy Zakładu – pocz. od dnia 2 VI 1953 roku zaś szkolenia dowódców drużyn zapoczątkowano 3 VIII 1953 roku. Na kursach specjalistycznych zorganizowanych przez Wydział MPChem w Sławięcicach – przeszkolono całą kadrę kierowniczą organizacji OGU. Po przeszkoleniu aparatu kierowniczego nastąpiły szkolenia masowe, które zapoczątkowano 2 XI 1953 roku, a zakończono w grudniu 1953 roku przeszkolono ogółem w ramach LPŻ – 126 członków. Przewodniczącym LPŻ i dowódcą drużyny przeciwpożarowej był Semaniuk A. Reasumując działalność organów OGU w 1953 roku powiedzieć trzeba, że był to okres wytężonej pracy i dużych trudności, tak na odcinku organizacyjnym, jak i szkoleniowym. Trzeba było powołać najwłaściwszy element ludzki, zorganizować służby specjalistyczne, przeszkolić kadrę kierowniczą, trzeba było starać się o sprzęt, pomoce szkoleniowe, ażeby wreszcie zacząć szkolenia. Dużo wysiłku w tę pracę organizacyjno-szkoleniową włożyli tacy członkowie jak: Semaniuk A., Doroszewski H., Zielińska St., Pyrek T., Borsukiewicz W. i wielu innych. Należy podkreślić, że jednak głównym organizatorem organów OGU w naszym Zakładzie był zastępca komendanta Stańczak Stanisław i jest on jednym z tych, którzy tworzyli zręby TOPL w Przemyśle Chemicznym.

Stanisław Stańczak, od 5 listopada 1953 roku szef Obiektowej Grupy Unitarnej w DZCH "Organika" Żarów

Rok 1954

W miesiącu lutym i marcu 1954 roku dokonano reorganizacji organów OGU przez co zwiększyła się ilość członków drużyn specjalistycznych. Według danych statystycznych stan członków organów OGU przedstawiał się następująco: dowódca – 1, zastępca dowódcy – 1, drużyna łączności – 19, drużyna medyczno-sanitarna – 36, drużyna przeciwpożarowa – 59, drużyna odkażania – 36, drużyna remontowo-budowlana – 17. Razem 183 osób, czyli 26,3% całej załogi. Dnia 16 XI 1954 roku dowódca OGU otrzymał nagrodę przechodnią z Wydziału MPChem TOPL za współzawodnictwo w III-cim kwartale. We współzawodnictwie TOPL za I-sze półrocze Komenda TOPL-u otrzymała ocenę nardzo dobrą. W samodzielnym wydziale MPChem TOPL przeszkolono 8 osób aparatu kierowniczego. Prócz tego odbywały się na zasadzie szkolenia masowe (40 członków) i podstawowe (64 członków) – prowadzone przez LPŻ i PCK oraz specjalistyczne prowadzone przez Komendę TOPL-u (181 członków).

Rok 1955

Stan członków organów OGU w 1955 roku wynosił 183. Jak w latach poprzednich tak i w 1955 roku odbywały się szkolenia specjalistyczne, które objęły 160 członków, masowe 25 członków zaś organa LPŻ i PCK przeszkoliły 25 osób. W Legnicy na 6-cio dniowym kursie międzywojewódzkim przeszkolono dowódcę TOPL-u. Komenda TOPL-u we współzawodnictwie międzyzakładowym otrzymała ocenę bardzo dobrą.

Rok 1956

Zainicjowano po raz pierwszy szkolenia przeciwatomowe, w których uczestniczyło 38 członków. Poza tym Komenda Miejska TOPL-u przeszkoliła 1 osobę, Komenda Zakładu – 6 członków, Wydział MPChem TOPL-u – 6 członków i nasza Komenda TOPL-u przeszkoliła 182 członków (szkolenia specjalistyczne). W zakresie PCK przeszkolono 19 kobiet. Drużyna medyczno-sanitarna TOPLU w miesiącu maju 1956 roku brała udział w eliminacjach PCK we Wrocławiu i otrzymała ocenę dobrą. W pierwszych eliminacjach okręgowych, które odbyły się w ZPO "Rokita" w Brzegu Dolnym w dniu 9 IX 1956 roku nasza sekcja przeciwpożarowa otrzymała V miejsce. Nasza Komenda TOPL-u za dobrą pracę otrzymała dnia 18 V 1956 roku pochwałę od CZPO – Warszawa.

Drużyna medyczno-sanitarna TOPL z Żarowa na eliminacjach PCK we Wrocławiu, maj 1956 r.

Drużyna przeciwpożarowa TOPL z Żarowa na eliminacjach okręgowych w ZPO "Rokita" Brzeg Dolny, 9 wrzesień 1956 r.

Rok 1957

W roku tym odbywały się szkolenia specjalistyczne, w których wzięło udział 174 członków, a w szkoleniach masowych organizacji TOPL – przeciwatomowych – 102 członków. W dniu 12 V 1957 roku drużyna medyczno-sanitarna współuczestniczyła w imprezie kolarskiej w zakresie zabezpieczenia pierwszej pomocy sanitarnej. W eliminacjach powiatowych PCK, które odbyły się w dniu 11 VI 1957 roku drużyna medyczno-sanitarna biorąc udział uzyskała ocenę dobrą.

Stanisław Stańczak podczas szkolenia w DZCH "Organika", 1957 r.

Drużyna medyczno-sanitarna TOPL z Żarowa podczas ćwiczeń, 12 maj 1957 r.

Drużyna medyczno-sanitarna TOPL z Żarowa na eliminacjach powiatowych w Świdnicy, 11 czerwiec 1957 r.

Rok 1958

Odbywały się w szkolenia specjalistyczne, w których wzięło udział 170 członków organizacji TOPL-u. Drużyna medyczno-sanitarna zajęła I miejsce w ćwiczeniach terenowych PCK, które odbyły się w Zagórzu Śląskim i zdobyła na własność proporczyk Czechosłowackiego Czerwonego Krzyża.

Rok 1959

Odbywały się intensywne szkolenia specjalistyczne, w których uczestniczyło 181 członków, a w szkoleniu OPL – przeciwatomowym 147 członków.

Szkolenia specjalistyczne TOPL w DZCH "Organika", 1959 r.

Stanowisko dowodzenia TOPL podczas ćwiczeń przeciwatomowych w DZCH "Organika", 1959 r.

Rok 1960

W szkoleniach specjalistycznych uczestniczyło – 229 członków, a w szkoleniach OPL – przeciwatomowych – 369 członków. Komenda nasza TOPL-u w ramach współpracy przeszkoliła 200 pracowników z podległych instytucji Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Żarowie. Szkolenia odbywały się w 2-ch grupach po 100 osób każda i trwały 36 godzin. W dniu 19 VI 1960 roku, odbyły się w Świdnicy powiatowe ćwiczenia drużyn medyczno-sanitarnych i łączności. Nasze drużyny uzyskały ocenę dobrą.

 Powiatowe ćwiczenia drużyn medyczno-sanitarnych i łączności TOPL z Żarowa, 19 czerwiec 1960 r.

Rok 1961

W szkoleniach specjalistycznych uczestniczyło 193 członków, a w szkoleniach OPL – przeciwatomowych 19 członków. Ogółem w latach 1953-1961 przeszkolono w organach TOPL – 725 członków. W eliminacjach powiatowych w Świdnicy wzięły udział 3 drużyny: medyczno-sanitarna, łączności, przeciwpożarowa – uzyskały oceny dobre. W dniu 15 VII 1961 roku dowódca drużny łączności – Giec Jarosław i dowódca drużyny przeciwpożarowej – Kwas Piotr zostali wyróżnieni (otrzymali nagrodę pieniężną po 500 zł) przez Komendę Miejską w Świdnicy za aktywną pracę w organach TOPL-u.

Drużyna sanitarno-medyczna, przeciwpożarowa i łączności żarowskiego TOPL na eliminacjach powiatowych w Świdnicy, 1961 r.

Rok 1962

W szkoleniach specjalistycznych uczestniczyło 189 członków, a w szkoleniach OPL – przeciwatomowych – 13 członków. W pracach użytecznych wzięło udział 100 członków TOPL, którzy przepracowali 5028 rob/godzin, a wartość wykonanych prac oszacowano na sumę 53 284 zł. W połowie 1962 roku odbyły się powiatowe eliminacje drużyn medyczno-sanitarnych – nasza drużyna zdobyła I-sze miejsce.

 Prace użyteczne w DZCH "Organika", 1962 r.

 Powiatowe eliminacje drużyn medyczno-sanitarnych z udziałem żarowskiego TOPL-u, 1962 r.

Rok 1963

Nastąpiła zmiana nazwy organizacji na " Zakładową Grupę Ratowniczą – TOPL". W szkoleniach specjalistycznych uczestniczyło 274 członków, w szkoleniach masowych wzięło udział 818 osób w okresie od 1953 do 1963 roku. W pracach użytecznych wzięło udział w 1963 roku – 146 członków ZGR-TOPL, którzy przepracowali 2955 rob/godzin na sumę 29 550 zł. W dniu 11 VI 1963 roku odbyły się ćwiczenia kontrolne w ZPO "Rokita" w Brzegu Dolnym – uczestniczące w nich nasze drużyny medyczno-sanitarna i łączności uzyskały oceny dobre. W dniu 17 X 1963 roku odbyły się ćwiczenia obiektowe na terenie naszych zakładów, w których uczestniczyło 140 członków. W III kwartale 1963 roku powołano służbę propagandowo-informacyjną.

Ćwiczenia obiektowe TOPL w DZCH "Organika", 17 październik 1963 r.

Rok 1964

W szkoleniach specjalistycznych uczestniczyło 269 członków. W ramach prac społecznie użytecznych – 300 członków ZGR-TOPL przepracowało 2939 rob/godzin na sumę 29 800 zł. Łączna wartość prac użytecznych za lata 1962-1964 oszacowana została na sumę 112 634 zł. W dniu 15 maja 1964 roku drużyna medyczno-sanitarna uczestniczyła w eliminacjach powiatowych w Świdnicy i uzyskała ocenę dobrą. Drużyna medyczno-sanitarna, łączności i przeciwpożarowa brały udział w ćwiczeniach kontrolnych, które odbywały się w ZPO "Rokita" w dniu 23 V 1964 roku. Obie drużyny uzyskały oceny dobre. Na terenie naszych Zakładu w dniu 15 X 1964 roku odbywały się ćwiczenia obiektowe, w których uczestniczyło 50% stanu osobowego członków ZGR-TOPL.

Prace użyteczne w DZCH "Organika", 1964 rok

 Żarowska drużyna sanitarno-medyczna TOPL na ćwiczeniach powiatowych w Świdnicy, 15 maj 1964 r.

 Żarowska drużyna przeciwpożarowa TOPL na ćwiczeniach kontrolnych w ZPO "Rokita", 23 maj 1964 r.

Rok 1965

W szkoleniach specjalistycznych uczestniczyło 266 członków, w doskonalących 17 członków, w ćwiczeniach obiektowych wzięło udział 144 członków, którzy w ramach ćwiczeń wykonywali prace na sumę 3240 zł. 300 członków TOPL na terenie Zakładu wykonało prace użyteczne na sumę 36 140 zł, poświęcając na nie 3614 rob/godzin. W dniu 5 VI 1965 roku odbyły się ćwiczenia kontrolne w Wizowie koło Bolesławca Śląskiego, w których uczestniczyły nasze dwie drużyny: łączności i przeciwpożarowa. Obie drużyny za są sprawność w ćwiczeniach otrzymały oceny bardzo dobre. W dniu 13 VI 1965 roku drużyna medyczno-sanitarna uczestniczyła w eliminacjach powiatowych PCK w Świdnicy – za swą sprawność otrzymała podziękowania i dyplom. Dnia 25 IX 1965 roku otrzymano puchar przechodni dla drużyny łączności – za I-sze miejsce uzyskane w ćwiczeniach kontrolnych w okręgu Wizów. Za udział we współzawodnictwie międzyzakładowym nasz ZGR-TOPL zdobył III-cią nagrodę przechodnią z MPChem.

Prace użyteczne w DZCH "Organika", 1965 r.

Drużyna łączności i przeciwpożarowa na ćwiczeniach kontrolnych w Wizowie, 5 czerwiec 1965 r.

Drużyna sanitarno-medyczna z żarowskiego TOPL podczas eliminacji powiatowych PCK w Świdnicy, 13 czerwiec 1965 r.

Rok 1966

W szkoleniach doskonalących uczestniczyło 285 członków. W pracach użytecznych 300 członków ZGR-TOPL przepracowało 9544 rob/godzin na sumę 83 632 zł. Dnia 7 VI 1966 roku w Jeleniej Górze "Celwiskoza" odbyły się ćwiczenia kontrolne, w których uczestniczyły 4 drużyny i uzyskały następujące oceny: drużyna łączności zdobyła I miejsce w okręgu, drużyna odkażania zdobyła I miejsce w okręgu, drużyna medyczno-sanitarna uzyskała ocenę dobrą, drużyna przeciwpożarowa uzyskała ocenę dobrą. Za sprawność wymienionych drużyn udzielono pochwały (wpisano do akt personalnych) ob. Dyrektorowi inż. Z. Kosmali i szefowi ZGR-TOPL ob. S.Stańczakowi, zaś wszyscy członkowie drużyn podziękowanie Szefa Wojewódzkiego Sztabu Okręgu – Wrocław. Dnia 15 VI 1966 roku drużyna medyczno-sanitarna wzięła udział w ćwiczeniach powiatowych PCK i otrzymała ocenę dobrą. Dnia 15 X 1966 roku odbyły się ćwiczenia powiatowe PCK i przeciwpożarowe drużyny nasze uzyskały oceny dobre. W dniu 19 XII 1966 roku odbyły się ćwiczenia obiektowe z udziałem 142 członków i wartość wykonanej pracy (w czasie ćwiczeń) w 607 rob/godzin oszacowano na 6070 zł. W dniu 14 XII 1966 roku przekazano meldunek do MPChem o realizacji hasła "100% załogi członkami PCK".

Prace użyteczne w DZCH "Organika", 1966 r.

 Ćwiczenia kontrolne w Jeleniej Górze, 7 czerwiec 1966 r.

Rok 1967

Rok 1967 jest znamienny tym, że na podstawie ustawy sejmowej następuje przeformowanie jednostek ZGR-TOPL w "Zakładowy Oddział Samoobrony" i jednocześnie dokonano zmian w strukturze organizacyjnej, polegającej na zwiększeniu jednostek specjalistycznych do 9-ciu oraz powiększeniu stanu osobowego w poszczególnych jednostkach i kadry kierowniczej o 50% stanu osobowego.

TOPL w DZCH "Organika" zostaje przekształcony w Zakładowy Oddział Samoobrony (ZOS), 1967 r.

Źródła:
1. Jednodniówka Komisji Organizacyjnej TOPL (dodatek do nr 16 Wiadomości Fabrycznych), Rzeszów 1960
2. P.Szmitkowski, System Ochrony ludności w Polsce - historia i współczesność, Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych, Kwartalnik 4/2012, s. 133-156
3. Kronika ZOS w DZCH "Organika" 1953-1973
4. Archiwum autora

Opracowanie
Bogdan Mucha