Strona wykorzystuje pliki cookies, jeśli wyrażasz zgodę na używanie cookies, zostaną one zapisane w pamięci twojej przeglądarki. W przypadku nie wyrażenia zgody nie jesteśmy w stanie zagwarantować pełnej funkcjonalności strony!

Żarowski eksponat pożarnictwa - samochód gaśniczy ŻUK A15C-GLM-8

Drukuj
Utworzono: sobota, 14, czerwiec 2014

FSC Żuk to rodzina polskich samochodów dostawczych produkowana w latach 1959-1998 przez Fabrykę Samochodów Ciężarowych w Lublinie. Pojazd został Opracowany w 1956 roku na bazie samochodu FSO Warszawa, miał wspólne z nim podwozie, silniki (poza silnikiem 4C90) i układ jezdny. Rozwiązanie to z jednej strony przyczyniło się do dużej popularności tego samochodu i jego niskiej ceny, z drugiej zaś strony było powodem rozlicznych wad takich jak: niska trwałość elementów zawieszenia przedniego, wysoko położona skrzynia ładunkowa, wysoko położony środek ciężkości, zbyt mały rozstaw kół oraz ograniczone możliwości w zakresie wzrostu parametrów, zwłaszcza ładowności. Żuk dostępny był w różnych wersjach nadwozia – począwszy od nadwozia typu pick-up w pierwszym modelu A 03, poprzez nadwozia typu furgon i skrzyniowe, wersje do przewozu większej liczby osób (towos, mikrobus), po zabudowę specjalizowaną (samochody pożarnicze, do przewozu pieczywa lub odzieży). Poszczególne wersje tworzone były w FSC lub przez przedsiębiorstwa wykorzystujące znaczny tabor Żuków (np. Przedsiębiorstwa Transportowe Handlu Wewnętrznego). Produkcję Żuków zakończono 13 lutego 1998 roku. Łącznie wyprodukowano 587 818 sztuk wszystkich wersji tego modelu. Pojazd eksponowany przed remizą OSP w Żarowie to lekki samochód gaśniczy wodno-pianowy ŻUK A15C-GLM-8. .

 

Lekki gaśniczy samochód wodno-pianowy ŻUK A15C-GLM-8, fot. B. Mucha 

 

Kalendarium produkcji FSC "ŻUK"

● 1956 – w FSC w Lublinie pod kierownictwem inż. Stanisława Tańskiego powstaje projekt
● 1 maja 1958 – pokaz modelu A 03 (nadwozie pick-up)
● 1958 – próbna seria 50 sztuk
● 24 lipca 1959 – rozpoczęcie produkcji seryjnej
● 1964 – wersja A 03 PTHW-2 Pieczywo (nadwozie furgon specjalizowane do przewozu produktów żywnościowych)
● 1965 – wersja A 05 (nadwozie furgon, silnik S-21)
● 1965 – wersja A 13 (wersja eksportowa z silnikiem S-21)
● 1965 – prototyp A 03 PTHW-2 Odzież (nadwozie furgon specjalizowane do przewozu odzieży, silnik M-20)
● 1965 – prototyp A 08 PTHW-1 Pieczywo (nadwozie furgon specjalizowane do przewozu produktów żywnościowych na podwoziu prototypowej wersji A 08 z silnikiem S-21)
● 1966 – zmiana silnika z M-20 na S-21
● 1966 – wersja A 14 (samochód pożarniczy w wersji eksportowej)
● 1967 – modele A 09 (silnik dolnozaworowy M-20) i A 11 (silnik górnozaworowy S-21) z drewnianą skrzynią ładunkową
● 1968 – model A 15 (samochód pożarniczy na rynek krajowy )
● 1970 – model A 07 (furgon towarowo-osobowy z silnikiem S-21)
● 1970 – rozpoczęcie montażu Żuka w Egipcie w zakładach ELTRAMCO z części dostarczanych z Polski. Pojazd oferowany był tam pod nazwą ELTRAMCO Ramzes i montowany do lat 90. z licznymi modyfikacjami
● 1972 – model A 18 (dziesięcioosobowy mikrobus) i R z dłuższą kabiną i mniejszą skrzynią ładunkową
● 1973 – wprowadzenie nowej kabiny kierowcy. Samochody z nią miały dodatkową literę M na końcu nazwy typu
● 1974 – wprowadzono dwuobwodowy układ hamulcowy ze wspomaganiem
● 1977 – model A 151 C samochód pożarniczy - wersja przystosowana do zamontowania na przednim zderzaku autopompy)
● – model A 16 B z dłuższą kabiną dla 6 osób i mniejszą skrzynią ładunkową i przyczepą jednoosiową D-17 o ładowności 350 kg i skrzyni ładunkowej o wymiarach 215 na 175 cm
● 1988 – Wprowadzenie do palety jednostek napędowych wersji z silnikiem wysokoprężnym 4C90 Andoria o pojemności 2417 cm³ i mocy 70 KM
● 1991 – Od tego roku Żuk po zmianie nazwy fabryki występował pod marką FS
● 1995 – Mitor-01, prototyp wersji szynowej (drezyny) będący rozwinięciem koncepcji szynowej Warszawy M-20 i M-223 (pojemność: 14 pasażerów, prędkość maksymalna: 60 km/h)
● 13 lutego 1998 – zaprzestanie produkcji po wyprodukowaniu 587 818 egzemplarzy

 

W 1973 lubelska FSC dokonała modernizacji wszystkich swoich produktów. Modernizacja ta objęła również samochody gaśnicze. Przekonstruowano przednią ścianę nadwozia pojazdu nadając jej bardziej kanciastą linię. Pozostałe elementy nadwozia i wyposażenie pożarnicze nie różniły się niczym od dotychczas produkowanej wersji. Zmodernizowany pojazd otrzymał oznaczenie A-15M i w dalszym ciągu produkowany był z dwoma rodzajami silników na rynek krajowy i na eksport. Kolejna modernizacja pożarniczego Żuka została przeprowadzona w roku 1975. Najważniejszą zmianą było zastosowanie silnika S-21 w wersji przeznaczonej na rynek krajowy (dotychczas silnik ten montowano wyłącznie w egzemplarzach eksportowych). Pozostałe elementy nadwozia i wyposażenia były identyczne jak w wersji A-15M. Nowy pojazd otrzymał oznaczenie A-15B. W 1978 roku zaniechano produkcji dwukołowej przyczepki ze zwijadłem na węże tłoczne, przenosząc je do wnętrza pojazdu. Powyższa modernizacja była efektem wyposażenia polskiej straży w nowoczesne węże torlenowe trzykrotnie lżejsze i mniejsze objętościowo od stosowanych wcześniej węży gumowanych. Zlikwidowanie przyczepki przyczyniło się do zdecydowanej poprawy manewrowości oraz zwrotności samochodu. Pojazd w tej wersji otrzymał oznaczenie A-15C.

 

Dane techniczno-użytkowe Żuk A-15C GLM-8 (1978 r.)

Oznaczenie pożarnicze wg PN-79: GLM-8
Podwozie: Żuk A-15 z 4-cylindrowym silnikiem benzynowym S21 o mocy 70 KM
Skrzynia biegów: 3+R
Układ jezdny: 4x2
Nadwozie: jednosegmentowe zbudowane z elementów nadwozia modelu A06/A07
Ilość miejsc: 6 (2+4)
Wymiary (długość, szerokość, wysokość): 4440x1820x1920 (mm)
Masa całkowita: 2300 kg
Prędkość maks: 95 km/h

 

Wyposażenie pożarnicze:
motopompa M-800 PO-5E Polonia o wydajności 800 l/min przy ciśnieniu 8 bar
węże ssawne i tłoczne
armatura wodno-pianowa
drabina trójprzęsłowa i słupkowa

 

Samochód gaśniczy ŻUK A15C-GLM-8 oraz motopompa M-800 PO-5E Polonia

 

 

Wyposażenie gaśnicze A15C (z katalogu Żuk, 1988 r.): 1. Bosak kpl, 2. Wąż tłoczny W-52 (dł.20m) - 10 sztuk, 2. Wąż tłoczny W-75 (dł. 20 m) - 12 sztuk, 3. Wąż ssawny 110 (dł. 2,5m) - 3 sztuki, 4. Drabina nasadkowa - 3 sztuki, 5. Topór strażacki ciężki, 6. Aparat na sprężone powietrze - 2 sztuki, 7. Pływak, 8. Mostek przejazdowy 52 x 72 x 52 - 2 sztuki, 9. Łom RLLh, 10. Łopata, 11. Oskard kpl, 12. Siodełko wężowe, 13. klucz do hydrantu

 

 

Wyposażenie gaśnicze A15C (z katalogu Żuk, 1988 r.): 1. Karnister z polietylenu 20dcm, 2. Wąż tłoczny Wu-25 (dł. 20m) - 4 sztuki, 3. Wąż tłoczny Wu-52 (dł. 2m), 4. Wąż tłoczny Wu-Wu-52 (dł. 15m) - 7 sztuk, 5. Wąż do wody (zasysacz 25x4), 6. Drabina słupkowa składana, 7. Aparat na sprężone powietrze, 8. Przełącznik 52/25, 9. Przełącznik 75/52, 10. Gaśnica proszkowa GP-6XS - 2 sztuki, 11. Gaśnica halonowa GH-2 - 2 sztuki, 12. Łom RLLh, 13. Klucz do łączników, 14. Klucz do hydrantów

 


Źródła i ilustracje:
1. S. Szelichowski, Sto lat polskiej motoryzacji, Kraków 2003
2. A. Zieliński, Polskie konstrukcje motoryzacyjne 1961-1965, Warszawa 2008
3. M. Kuc, Samochody z Lublina 1951–2014, Warszawa 2017
4. W. Bukowski, Samochody PRLu, Łódź 2018
5. Zdzisław Podbielski, Pierwsze były Stary. Historia produkcji pojazdów w Polsce Ludowej, Warszawa 2020
6. http://www.prl998.pl/

 

Opracowanie
Bogdan Mucha