Dawna gospoda "Zum Feldschloss" w Bożanowie

Na początku XIV wieku mieszkańcy Bożanowa (wówczas Ekardi villa) byli zobligowani do uiszczania dziesięciny z użytkowanych gruntów na rzecz proboszcza rezydującego na parafii w Wierzbnej. W tym czasie obszar wszystkich zagospodarowanych gruntów w Bożanowie wynosił 16 łanów (łan flamandzki – ok. 16,7-17,5 ha). Do dziedzicznego sołectwa należały niższe prawa sądownicze, karczma oraz przywilej warzenia i sprzedaży piwa. Trudno jednoznacznie orzec czy w tak niewielkiej wsi produkcja złocistego trunku w została w ogóle podjęta. Miejscowość była niewielka a w jej bezpośrednim sąsiedztwie funkcjonował browar wierzbeński. Karczma w Bożanowie powstała zapewne już w średniowieczu. Brak jednak źródeł pisanych, poświadczających jej istnienie w tamtym czasie. Pierwsze zmianki źródłowe pochodzą dopiero z lat 20. XVIII wieku, kiedy rocznie sprzedawano w niej 70-80 beczek piwa warzonego w Wierzbnej. Na pewno karczma nie posiadała wówczas praw gorzelniczych, a jej dzierżawcą w 1726 roku był niejaki Abraham Lensch. Brak klienteli był zapewne powodem zamknięcia działalności owej karczmy na przełomie XVIII i XIX wieku. W XIX wieku we wsi działała jedynie niewielka gorzelnia oraz podrzędny lokal gastronomiczny nazywany szynkiem. Dopiero w 1904 roku młynarz z Mrowin Alfred Gerstmann zakupił 2 morgi ziemi (1 morga – 2553,21 m²) przy rozwidleniu dróg prowadzących do Piotrowic oraz Żarowa, gdzie została wzniesiona gospoda o nazwie własnej "Zum Feldschloss". Właściciel wykupił pełną koncesję browarniczą i gorzelniczą. Po Alfredzie gospodę (budynek z ówczesnym nr 26) do 1945 roku prowadził jego syn Georg Grestmann (wymieniony w książce adresowej mieszkańców Bożanowa z 1942 r. jako Gasthofsbesitzer – właściciel gospody). Pierwotnie budynek gospody był obiektem jedno- i dwukondygnacyjnym, murowanym z tynkowanym detalem, który został wzniesiony na kamiennym – granitowym cokole. Jego rozczłonkowana nieregularna bryła z osiowym ryzalitem, została zaopatrzona w otwór wejściowy umieszczony osiowo w fasadzie. Obiekt nakrywały dachy dwuspadowe kryte dachówką ceramiczną oraz papą. Po II wojnie światowej w budynku dawnej gospody "Zum Feldschloss" funkcjonowała m.in. pijalnia piwa, sklep. Na głównej sali organizowane było kino obwoźne oraz próby teatralne. Obecnie budynek (nr 28) w zmienionym wystroju pełni funkcję sali bankietowej, w której organizowane są imprezy okolicznościowe.

Dawna gospoda "Zum Feldschloss" na archiwalnych fotografiach z lat 2004-2008, archiwum autora

Posiadacie wiedzę na temat interesujących miejsc, budowli, a może znacie jakąś ciekawą historię ?? Podzielcie się z nami swoją wiedzą lub starociami z domowych strychów, głębokich szuflad oraz rodzinnych albumów. Wszelkie informacje, skany fotografii i dokumentów możecie przesyłać bez wychodzenia z domu na adres mailowy:Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.

Źródła:
1. T. Ciesielski, Gmina Żarów. Monografia historyczna, Żarów 1993
2. T. Ciesielski, Żarów. Historia Miasta i Gminy, Żarów 2006
3. Gminna ewidencja zabytków (2/2004)
4. Archiwum autora

Opracowanie
Bogdan Mucha