O koronacji obrazu i "zaginięciu" złotych precjozów z Kościoła pw. NSPJ w Żarowie

Zwyczaj koronowania szczególnie czczonych i słynących łaskami wizerunków Matki Bożej, narodził się w początkach XVI wieku. Zwyczaj ów jako forma pobożności, szybko został zaakceptowany przez Stolicę Apostolską. Jedna z pierwszych formalnych koronacji odbyła się już w 1527 roku, kiedy papież Klemens VII, ukoronował wizerunek Matki Bożej Śnieżnej – Salus Populi Romani – w bazylice Santa Maria Maggiore w Rzymie. Inne znane koronacje obrazów, miały miejsce m.in. w Cremonie (1595 r.) i w Parmie (1600 r.). Z kolei w 1630 roku dziekan Kapituły Watykańskiej, Aleksander Sforza Pallavicini z Borgonovo (Piacenza), przeznaczył specjalny fundusz na zakup złotych koron do cudownych obrazów Najświętszej Maryi Panny. Wspomniana Kapituła, wydała następnie specjalne przepisy odnoszące się do spraw związanych z koronacją obrazów Najświętszej Maryi Panny. W myśl postanowień watykańskich, koronowany obraz powinien być od dawna czczony i słynąć cudami, a ordynariusz danego miejsca musiał to stwierdzić w swej prośbie. Kapituła w pozytywnej odpowiedzi i zgodzie na koronację wyznaczała koronatora (zwykle był nim biskup ordynariusz), dzień uroczystości oraz wyjednywała u papieża odpust zupełny dla wiernych, którzy będą odwiedzać sanktuarium.

Pierwsza koronacja wizerunku Maryi na ziemiach polskich miała miejsce w 1651 roku. nuncjusz papieski ukoronował wówczas złotymi koronami wysadzanymi perłami obraz Matki Bożej Łaskawej, uznanej później za patronkę Warszawy. Z kolei pierwsza uroczysta koronacja koronami papieskimi, na mocy pozwolenia Kapituły Watykańskiej miała miejsce 8 września 1717 roku na Jasnej Górze, kiedy to bp Krzysztof Szembek ukoronował obraz Matki Bożej Częstochowskiej. Po Soborze Watykańskim II kwestie koronacji obrazów należą do kompetencji Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Zgodnie z wydaną przez nią w 1975 roku instrukcją, koronowane mogą być tylko obrazy lub rzeźby Matki Boskiej. Wyłącza się obrazy innych świętych lub błogosławionych. Jeśli zaś kompozycja artystyczna przedstawia Matkę Boską z Dzieciątkiem Jezus, wówczas należy koronować obie postacie. Instrukcja przypomina ponadto, że obrazy przedstawiane do koronacji powinny wyróżniać się szczególną czcią, tak, aby obrzęd koronacji był wyrazem pragnień i pobożności wiernych względem Matki Boskiej, zaś korony należy tak wykonać, by jaśniały szlachetną prostotą i prawdziwą sztuką.

Jak donosi zapis z kroniki Parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Żarowie: "W środę tj. dnia 11 grudnia 1968 r. o godz. 19-tej dokonał koronacji Obrazu M. B. Nieustającej Pomocy na szczeblu parafialnym Przew. Ks. Prałat Alojzy Szmidt. - Frekwencja b liczna, kościół zatłoczony. Koronację poprzedziły Rekolekcje Adwentowe, które rozpoczęły się już dnia 7. XII wieczorem i trwały do 11. XII łącznie pod przewodnictwem O. Leona Dziemeckiego, Redemptorysty". W kronice zamieszczona została również fotografia w tego wydarzenia, której podpis brzmi: "Koronator ks. Prałat Alojzy Schmidt przykłada koronę do głowy Dzieciątka - obraz jeszcze na głównym ołtarzu".

Ksiądz Alojzy Szmidt urodził się 27 czerwca 1918 roku w Żurawnie na Podolu. W wieku 19 lat wstąpił do seminarium duchownego we Lwowie. Jako kleryk studiował na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Rektorem tego wydziału był wówczas ks. Stanisław Franki, znany z bardzo dobrego przygotowania alumnów do posługi kapłańskiej. Pomimo wybuchu wojny, Alojzy Szmidt ukończył studia seminaryjne i w dniu 15 listopada 1942 roku, przyjął święcenia kapłańskie we Lwowie. Następnie został skierowany do parafii w Jazłowcu, do której przybył 7 grudnia 1943 roku. Dzień później na tamtejszą plebanię miał miejsce napad banderowców, którzy zastrzelili ks. Kraśnickiego i dotkliwie pobili nowego wikariusza Alojzego Szmidta, nakazując pod groźbą utraty życia, aby opuścił parafię. Po zakończeniu wojny, młody kapłan przeniósł się z początkiem sierpnia 1945 roku na Ziemie Odzyskane do Archidiecezji Wrocławskiej. Tutaj do 1957 roku prowadził prace duszpasterskie w parafii Czernica (dekanat Góra Śląska). Obsługiwał parafialne kościoły w Giżynie, Zaborowicach, Raszycach, Sułowie i Chruścinie. W 1957 roku pracował także jako katecheta w I Liceum Ogólnokształcącym w Wałbrzychu. Później został przeniesiony do parafii garnizonowej w Jeleniej Górze, a w 1962 roku do parafii Wniebowzięcia NMP w Szczawnie-Zdroju. Zmarł po ciężkiej chorobie 12 października 1980 roku. Został zapamiętany jako kapłan obdarzony wielką inteligencją, który zawsze gorliwie przygotowywał się do głoszonych kazań. Wiele czytał, sprowadzał uznanych kaznodziejów na rekolekcje w parafii, był też sprawnym organizatorem i budowniczym nowej plebanii. W 2018 roku jego imieniem i nazwiskiem, został nazwany plac w Szczawnie-Zdroju, przy którym ustawiono pamiątkową tablicę (w 100. rocznicę urodzin ks. Alojzego Szmidta).

Kronika żarowskiej parafii, nie podaje bliższych informacji nt. koronacji wspomnianego obrazu Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Wydarzenie to miało miejsce w czasie, kiedy proboszczem parafii był ks. Józef Szyca (19.05.1967 – 30.06.1970) i to chyba w jego osobie, należy upatrywać inicjatora i orędownika owej koronacji. Źródła dotyczące historii żarowskiej świątyni, milczą jednak w tej kwestii, a także co zaskakujące, pomijają fakt późniejszego "zaginięcia" złotych koron z obrazu. Respondenci pytani o to zdarzenie, mówią krótko "korony zaginęły" lub "korony zginęły". Nikt nie wspomniał o "kradzieży koron", która byłaby zresztą powszechnie znana i odnotowana w źródłach (kronika parafii, monografia kościoła, monografia miasta i gminy). Pan Tadeusz Janas, były członek rady parafialnej, od wielu lat związany z żarowską świątynią informuje, że złote korony "przepadły" w czasie kiedy proboszczem parafii był ks. Zenon Ochel (1.08.1983 – 28.06.2008 r.), nie pamięta jednak kiedy dokładnie to się stało. Może ktoś z czytelników, posiada bliższe informacje w sprawie dziwnego zniknięcia owych precjozów.

W każdym razie jak donosi artykuł z 2013 roku pt. "Matka Boża Żarowska w nowej koronie" ... Cała wspólnota parafialna, księża z innych dekanatów, siostry zakonne, przedstawiciele władzy samorządowej oraz mieszkańcy gminy Żarów tłumnie zebrali się w kościele, aby uczestniczyć w uroczystości koronacji obrazu Matki Bożej. Złote korony na skronie Maryi nałożył biskup świdnicki Ignacy Dec oraz proboszcz żarowskiej parafii ksiądz dziekan Piotr Ważydrąg. Uroczysta msza święta - której - w piątek, 7 czerwca przewodniczył biskup świdnicki Ignacy Dec była również okazją do złożenia podziękowań wszystkim parafianom. - Złota korona, która dziś ofiarowana została Matce Bożej w Żarowie to dar mieszkańców całej gminy. I dziś składam serdeczne podziękowania wszystkim ludziom dobrej woli, którzy zechcieli dorzucić swoją cegiełkę dobroci. Dzisiejszy dzień to dzień wymodlony, zapowiadany i wytęskniony, przygotowany przez całą wspólnotę parafialną,. Wszystkim za to ogromne poświęcenie i zaangażowanie składam serdeczne Bóg zapałać - mówił podczas uroczystej mszy świętej proboszcz Piotr Ważydrąg.

Uroczystość ponownej koronacji obrazu M.B. Nieustającej Pomocy w Kościele pw. NSPJ, fot. UM Żarów

Składamy Serdeczne Podziękowania dla pani Weroniki Przewoźnej oraz
dla panów Gwidona Pis i Tadeusza Janasa za okazaną pomoc i udzielone informacje

Posiadacie wiedzę na temat interesujących miejsc, budowli, a może znacie jakąś ciekawą historię ?? Podzielcie się z nami swoją wiedzą lub starociami z domowych strychów, głębokich szuflad oraz rodzinnych albumów. Wszelkie informacje, skany fotografii i dokumentów możecie przesyłać bez wychodzenia z domu na adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.

Źródła i ilustracje:
1. M. Pawlik, Matka Boża Żarowska w nowej koronie", (http://www.um.zarow.pl/; dostęp 10.06.2013)
2. Kronika Parafii pw. NSPJ w Żarowie
3. https://dziedzictwo.ekai.pl/
4. https://www.karmel.pl/
5. https://swidnica.gosc.pl/
6. https://www.niedziela.pl/
7. http://www.sanktuarium.pl/

Opracowanie
Bogdan Mucha